Đọc truyện ngắn sau:
NHÁT ĐINH CỦA BÁC THỢ
Cứ mỗi dịp trở về thăm ngôi nhà nơi tôi ra đời và lớn lên ở đó, tôi lại bồi hồi ngắm chiếc ghế tựa đã cũ lắm, một bên chân đã phải nối và nhớ tới một chuyện xưa...
Trong lúc nô đùa, mấy anh em tôi đã làm bong mặt ghế. Cha tôi phải mời bác thợ vào chữa lại cho khỏi hỏng thêm. Chúng tôi tò mò ngắm bác thợ lụi cụi làm việc. Mỗi khi cúi xuống, ngẩng lên, chiếc kính trắng trên mắt bác lại tụt xuống. Đôi bàn tay có những ngón sần sùi, gân guốc đặt vào đâu, chỗ đó lập tức thay đổi và chiếc ghế dần dần lành lại như mới. Cuối cùng, sau mấy nhát đinh "chát, chát...", chiếc ghế được đặt ngay ngắn, xong xuôi trước mắt chúng tôi.
Cha tôi trả tiền và cảm ơn bác thợ. Bác thợ xoa xoa tay trên mặt ghế vừa được thay lại như để từ biệt đứa con của mình rồi chào cả cha tôi, lẫn chúng tôi, ra về.
Một lúc sau, trời mưa to. Anh em chúng tôi lại leo lên ghế chơi trò “tàu hỏa" mà quên cả trời mưa. Bỗng có ai gõ cửa. Cha tôi vội bước ra, thì thấy bác thợ đã trở lại, toàn thân ướt đẫm. Nước nhỏ giọt từ trong chiếc hòm đồ nghề của bác. Cha tôi hỏi:
- Bác quên gì đấy ạ?
Bác thợ đưa tay vuốt mặt, lắc đầu, nói nhanh:
- Tôi không quên gì, nhưng…
Vừa nói, bác vừa bước tới chiếc ghế do tay bác vừa chữa, xoa xoa tay để tìm cái gì. Anh em chúng tôi không hiểu đầu đuôi thế nào nữa, cứ trố mắt ra nhìn. Chợt bác khē reo lên:
- Đây rồi!
Đoạn, bác mở hòm đồ nghề, lấy cái búa ra, đeo kính vào, nheo nheo mắt và bất thần vung búa gõ đánh "chát" một cái. Xong bác ngẩng lên, cười, nói với cha tôi:
- Đi được một quãng xa, tôi chợt nhớ còn cái đinh chưa đóng hết đầu đinh. Để vậy, có người sẽ rách quần áo, bác ạ!
Cha tôi cảm động, lấy thêm tiền biếu bác. Bác không nhận và vội vàng chào. Cha con chúng tôi không ai bảo ai, cùng đứng nhìn theo bác thợ vai khoác cái cưa, tay xách hộp gỗ cắm cúi đi trong mưa. Bóng bác nhoà dần, nhòa dần trên đường quốc lộ mịt mù gió thốc…
Từ buổi ấy, trong trí nhớ non thơ của tôi không bao giờ phai mờ hình dáng bác thợ và cứ nghe rõ mãi nhát đinh của người thợ (...).
(In trong Những truyện ngắn hay viết cho thiếu nhi – Phong Thu - Nhà xuất bản Kim Đồng, 2014)
* Chú thích: Nhà văn Phong Thu (1934 – 2020), tên đầy đủ là Nguyễn Phong Thu, quê ở tỉnh Thái Bình. Ông từng giành giải thưởng của Hội Văn học nghệ thuật Hà Nội; Giải thưởng cuộc thi viết cho thiếu nhi do Hội Nhà văn, Nhà xuất bản Kim Đồng và Ủy ban Thiếu niên Nhi đồng Việt Nam tổ chức. Ông là nhà văn suốt cuộc đời sáng tác chỉ chuyên viết cho thiếu nhi. Các tác phẩm của ông giàu giá trị nhân văn, góp phần bồi đắp tâm hồn thế hệ trẻ.
Thực hiện yêu cầu:
Câu 1: Truyện Nhát đinh của bác thợ được kể theo ngôi kể nào? Bằng lời kể của ai? Việc sử dụng ngôi kể trên có ý nghĩa gì?
Câu 2 : Chi tiết: “Đôi bàn tay có những ngón sần sùi, gân guốc đặt vào đâu, chỗ đó lập tức thay đổi và chiếc ghế dần dần lành lại như mới.” cho em hiểu bác thợ là một người như thế nào?
Câu 3: Theo em, điều gì ở bác thợ khiến nhân vật người cha “cảm động, lấy thêm tiền biếu bác’’? Qua đó em nhận thấy người cha đã dành cho bác thợ những tình cảm nào?
Câu 4: Chỉ ra một tình huống truyện trong tác phẩm trên và nêu ý nghĩa của tình huống đó?
Câu 5: Xét về cấu tạo, câu sau thuộc kiểu câu nào ? “Mỗi khi cúi xuống, ngẩng lên, chiếc kính trắng trên mắt bác lại tụt xuống”. Phân tích cấu trúc của câu đó?
Câu 6: Truyện Nhát đinh của bác thợ đã gửi tới chúng ta nhiều thông điệp ý nghĩa. Hãy ghi lại hai thông điệp mà em tâm đắc nhất.
Gợi ý:
Câu 1: Truyện Nhát đinh của bác thợ được kể theo ngôi kể nào? Bằng lời kể của ai? Việc sử dụng ngôi kể trên có ý nghĩa gì?
- Ngôi kể: Ngôi thứ nhất
- Bằng lời kể của nhân vật “tôi”
- Tác dụng
+ Làm cho câu chuyện chân thực
+ Giúp cho tác giả dễ dàng khắc họa tâm trạng của nhân vật qua từng thời điểm khác nhau
Câu 2 : Chi tiết: “Đôi bàn tay có những ngón sần sùi, gân guốc đặt vào đâu, chỗ đó lập tức thay đổi và chiếc ghế dần dần lành lại như mới.” cho em hiểu bác thợ là một người như thế nào?
+ Là một người vất vả mưu sinh “ngón tay sần sùi, gân guốc”
+ Là người thợ giỏi “chiếc ghế lành lại như mới.”
Câu 3: Theo em, điều gì ở bác thợ khiến nhân vật người cha “cảm động, lấy thêm tiền biếu bác’’? Qua đó em nhận thấy người cha đã dành cho bác thợ những tình cảm nào?
- Sự tận tụy, tinh thần trách nhiệm cao trong công việc của bác thợ khiến cho người cha “cảm động, lấy thêm tiền biếu bác”.
- Tình cảm của người cha: yêu quý, trân trọng lòng tận tụy với công việc của bác thợ
Câu 4: Chỉ ra một tình huống truyện trong tác phẩm trên và nêu ý nghĩa của tình huống đó?
- Tình huống truyện của tác phẩm trên là: Bác thợ ra về trong lúc trời mưa rất to mà lại quên một chiếc đinh đang còn đóng dở dang
- Tác dụng: Việc tạo ra tình huống này cho thấy, bác thợ rất có tinh thần trách nhiệm qua đó góp phần thể hiện chủ đề của tác phẩm.
Câu 5: Xét về cấu tạo, câu sau thuộc kiểu câu nào ? “Mỗi khi cúi xuống, ngẩng lên, chiếc kính trắng trên mắt bác lại tụt xuống”. Phân tích cấu trúc của câu đó?
- Xét về cấu tạo, câu trên là câu đơn
- Phân tích cấu trúc câu
+ Mỗi khi cúi xuống, ngẩng lên: Trạng ngữ
+ chiếc kính trắng trên mắt bác: Chủ ngữ
+ lại tụt xuống : Vị ngữ
Câu 6: Truyện Nhát đinh của bác thợ đã gửi tới chúng ta nhiều thông điệp ý nghĩa. Hãy ghi lại hai thông điệp mà em tâm đắc nhất.
+ Luôn làm mọi việc với sự nhiệt tình, tận tụy, tinh thần trách nhiệm cao.
+ Phải biết nghĩ cho người khác, đặt mình vào vị trí người khác để thấu hiểu.
+ Luôn biết ơn, trân trọng những việc người khác làm cho mình