Trong làn nắng ửng: khói mơ tan,
Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng.
Sột soạt gió trêu tà áo biếc,
Trên giàn thiên lý. Bóng xuân sang.

Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời
Bao cô thôn nữ hát trên đồi;
- Ngày mai trong đám xuân xanh ấy,
Có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi...

Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi,
Hổn hển như lời của nước mây,
Thầm thĩ với ai ngồi dưới trúc,
Nghe ra ý vị và thơ ngây...

Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,
Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng:
- “Chị ấy, năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?”

(Mùa xuân chín - Hàn Mặc Tử)

Phần/

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

5,0

1

Phương thức biểu đạt chính: Thuyết minh

0,5

2

Đặc trưng của Nhạc cung đình là tính bao trùm đối với tất cả các bộ môn âm nhạc khác.

1,0

3

Mục đích: Giới thiệu, cung cấp thông tin về âm nhạc cung đình, từ đó tác động đến nhận thức của người đọc về đối tượng được đề cập đến.

Quan điểm: Vừa giới thiệu thông tin một cách khách quan, vừa thể hiện niềm tự hào, trân trọng đối với di sản văn hóa âm nhạc cung đình.

Lưu ý: Mỗi ý 0,5 điểm  

1,0

4

- Nhan đề: Nhã nhạc - Âm nhạc cung đình Việt Nam. Tác dụng: Nhan đề thường giúp người đọc xác định chủ đề, khái quát thông tin chính của văn bản.

- Sa-pô: Nhã nhạc đã trở thành một phần thiết yếu của nghi lễ cung đình Việt Nam với hàng trăm nghi lễ khác nhau hằng năm. Tuy nhiên, vai trò của Nhã nhạc không chỉ giới hạn ở việc hòa nhạc phục vụ các nghi lễ. Tác dụng: giới thiệu khái quát nội dung của văn bản, giúp người đọc định hướng nội dung văn bản, tạo được sự thú vị và kích thích người đọc .

- Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ: hai hình ảnh. Tác dụng: giúp người đọc có cái nhìn cụ thể và trực quan hơn về loại hình di sản văn hóa Nhã nhạc cung đình Huế.

Lưu ý: Mỗi ý 0,5 điểm (chỉ ra 0,25, tác dụng 0,25)

1,5

5

Em có đồng tình với kế hoạch hành động trong phần cuối văn bản của tác giả bài viết không? Vì sao?

- Đồng tình? Vì các hành động này đều thiết thực, có thể ứng dụng vào thực tiễn, góp phần gìn giữ, phát huy di sản âm nhạc cung đình.

- Học sinh đề xuất một số hành động (Chấp nhận các hành động mang tính khả thi...)

+ Tuyên truyền, tổ chức nhiều cuộc thi liên quan đến âm nhạc cung đình

+ Tích hợp vào chương trình giảng dạy ....vvv

Lưu ý: Đồng tình/ không đồng tình/ đồng tình một phần 0,25, giải thích 0,75. Đề xuất hành động (2 hành động cụ thể được 1,0 điểm). Chấp nhận cách diễn đạt hợp lý của học sinh.

2,0

II

LÀM VĂN

Em hãy viết một văn bản nghị luận phân tích, đánh giá chủ đề và một số nét về đặc sắc nghệ thuật trong bài thơ sau:

Trong làn nắng ửng: khói mơ tan,
Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng.
Sột soạt gió trêu tà áo biếc,
Trên giàn thiên lý. Bóng xuân sang.
[...]

(Mùa xuân chín - Hàn Mặc Tử)

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

- Phân tích, đánh giá chủ đề, hình thức nghệ thuật trong bài thơ Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử.

0,25

c. Triển khai vấn đề nghị luận

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:

Mở bài: 

- Giới thiệu bài thơ (tên tác phẩm, thể loại, tác giả,...)

- Nêu nội dung khái quát cần phân tích đánh giá

- Trích thơ

0,5

Thân bài:

u Xác định chủ đề, phân tích đánh giá chủ để của bài thơ

- Chủ đề: Bức tranh mùa xuân đẹp, xanh tươi, đầy sức sống và nỗi nhớ nhung khắc khoải, da diết của chủ thể trữ tình về một thế giới tươi đẹp giờ chỉ còn trong kí ức.

- Đánh giá chủ đề: Học sinh dựa vào vốn hiểu biết để đưa ra những quan điểm cá nhân về đánh giá chủ đề (Có thể gợi ý: sự kết hợp nhuẫn nhuyễn giữa bút pháp cổ điển và bút pháp hiện đại, hoặc so sánh với bài thơ có cùng đề tài, chủ đề để thấy được sự độc đáo riêng của bài Mùa xuân chín)

u Phân tích, đánh giá tác dụng của một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ:

Khung cảnh mùa xuân:
- Hình ảnh thơ gợi hình gợi cảm: “làn nắng ửng”, “khói mơ tan”, “Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng”, “bóng xuân sang”, “sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời”, “mùa xuân chín”...
- Biện pháp tu từ:

+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác "bóng xuân sang".

+ Đảo ngữ, nhân hóa “Sột soạt gió trêu tà áo biếc” với từ láy “sột soạt” để miêu tả âm thanh của gió thổi tình tứ, trêu đùa tà áo biếc.
- Nhịp thơ có sự thay đổi linh hoạt.

+ Khổ 1: Cùng là nhịp 4/3, nhưng với cách sử dụng dấu hai chấm ( :) và dấu chấm (.) giữa dòng khiến nhịp thơ như đột ngột sững lại. Những cụm từ "khói mơ tan" và "bóng xuân sang" đứng tách hẳn thành nhịp riêng gây ấn tượng về hình ảnh những làn khói nhẹ đang tan dần và mùa xuân đang bước sang.

+ Khổ 2: Chủ yếu cách ngắt nhịp 4/3 (câu 1,2,3), xen lẫn cách ngắt nhịp 2/2/3 (câu 3)

+ Khổ 3: 4/3 (câu 1, 4), 2/2/3 (câu 2,3)

+ Khổ 4: 2/2/3 (câu 1,2,3), 4/3 (câu 4), ấu phẩy (câu 1,3) tạo điểm nhấn cho nhịp điệu, nhấn mạnh cho đối tượng khách xa và chị ấy.

 Cách gieo vần chân, vần lưng linh hoạt, tự do tạo không khí phóng khoáng cho bức tranh thiên nhiên rực rõ sắc xuân.
=> Khung cảnh của một mùa xuân đang vào giai đoạn đẹp nhất, rực rỡ và căng tràn sức sống.
- Con người đang độ tuổi xuân rực rỡ:
- Hình ảnh thơ giàu sức gợi: “tà áo biếc”, “ba cô thôn nữ hát trên đồi”, “đám xuân xanh”, “tiếng ca vắt vẻo”, “khách xa”, “chị ấy”.

- Biện pháp tu từ:

+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: tiếng ca vắt vẻo, âm thanh được gợi tả qua hình ảnh vắt vẻo - trạng thái của sự vật ở vị trí trên cao nhưng không có chỗ dựa vững chắc, chỉ được vắt ngang qua một cái gì đó… hoặc ở trạng thái buông thỏng từ trên cao xuống.

+ So sánh: tiếng ca hổn hển như lời của nước mây thể hiện tiếng hát rạo rực, vút bay cao thành lời của nước mây
- Nhịp thơ cũng có sự thay đổi linh hoạt để phù hợp với tâm trạng buồn, nuối tiếc của nhân vật trữ tình.
=> Trong khung cảnh mùa xuân, con người hiện lên với tiếng ca trong trẻo, ngây thơ.
Tâm trạng của nhân vật trữ tình:
- Câu hỏi tu từ: "- Chị ấy, năm nay còn gánh thóc/ Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?"
- Hệ thống từ láy: "Hổn hển", "thầm thĩ", "chang chang", "bâng khuâng".
=> Thể hiện nỗi nhớ quê, khát khao giao cảm với người, với đời.

0,75

2,0

Kết bài:

- Khẳng định lại một cách khái quát những đặc sắc về nghệ thuật và nét độc đáo về chủ đề của bài thơ.

- Nêu tác động của tác phẩm đối với bản thân hoặc cảm nhận sau khi đọc, thưởng thức tác phẩm

0,5

2

d. Chính tả

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.

0,5

TỔNG ĐIỂM

10,0