SOẠN VĂN BÀI 3: NẮNG ĐÃ HANH RỒI - CHÂN TRỜI SÁNG TẠO

Câu 1 trang 72 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1):  Thiên nhiên trong bài thơ được quan sát, miêu tả ở thời điểm nào? Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh thể hiện điều đó.

Trả lời:

Thiên nhiên trong bài thơ được miêu tả vào thời điểm một ngày mùa đông nắng hanh:

+ Nắng hanh: vừa nắng vừa lạnh. Đây là một kiểu thời tiết đặc trưng của mùa đông ''Nắng đã vàng hanh như phấn bay''

+ Tiếng sếu vọng sông ngày: khi nghe tiếng sếu kêu nghĩa là báo hiệu mùa đông

+ Xuân sắp sang rồi, xuân sắp qua: mùa xuân sắp tới, từ đó thấy được hiện tại chính là mùa đông

Câu 2 trang 72 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1):  Bài thơ là lời của ai nói với ai? Điều đó có tác dụng thế nào trong việc thể hiện tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình?

Trả lời:

Bài thơ như lời bày tỏ của nhân vật ‘’anh’’ đến nhân vật ‘’em’’ thông qua miêu tả, cảm nhận thiên nhiên xung quanh. Những câu từ như một lời mời gọi, mời ‘’em’’ đến với không gian, thiên nhiên ngày nắng. Điều này làm cho việc thể hiện tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình trở nên độc đáo, giàu màu sắc và cảm xúc.

Câu 3 trang 72 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Nhận xét về cách gieo vần và tác dụng của cách gieo vần đó trong bài thơ.

Trả lời:

Qua các khổ thơ, ta thấy được tác giả chú trọng việc gieo vần ở cuối câu thơ, tạo nên một nhịp cố định cho cả bài thơ. Như khổ 1, vần được gieo là vần ‘’ay’’: bay, gày, hay. Hay như khổ 2, vần được gieo ở đây là vần ‘’anh’’: tranh, lành, cành. Mỗi vần sẽ được gieo ở câu 1, 2 và 4 của khổ thơ. Từ đó, ta có thể dễ dàng bắt được nhịp điệu, âm tiết của bài.

Câu 4 trang 72 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1):  Xác định chủ đề, cảm hứng chủ đạo của bài thơ. Phân tích một số từ ngữ, hình ảnh có tác dụng quan trọng trong việc thể hiện chủ đề và cảm hứng ấy.

- Chủ đề: Không gian thiên nhiên ngày nắng hanh.

- Cảm hứng chủ đạo: nỗi nhớ trong tình yêu và nhưng rung cảm, cảm nhận trong không gian thiên nhiên.

- Biểu hiện:

+ “Nắng đã vàng hanh”, “tiếng sếu vọng sông gày”: những dấu hiệu của một ngày vừa nắng vừa se lạnh. Đây chính là cảm hứng của bài thơ.

+ “Em ở xa nhà, em có hay”: ở kia, liệu người đó có biết nỗi niềm. Khung cảnh nắng hanh, mây trôi như mở ra không gian, như một lời nhắn của “anh” đến với “em”.