Đọc văn bản sau:

Tôi hát bài ca về cố hương tôi

Bằng khúc ruột tôi đã chôn ở đó

Nó không tiêu tan

Nó thành con giun đất

Bò âm thầm dưới vại nước, bờ ao

Bò quằn quại qua khu mồ dòng họ

Bò qua bãi tha ma người làng chết đói

Đất đùn lên máu chảy dòng dòng

Tôi hát, tôi hát bài ca về cố hương tôi
Trong những chiếc tiểu sành đang xếp bên lò gốm
Một mai đây tôi sẽ nằm trong đó
Kiếp này tôi là người
Kiếp sau phải là vật
Tôi xin ở kiếp sau là một con chó nhỏ
Để canh giữ nỗi buồn – báu vật cố hương tôi.

(Trích Bài hát về cố hương tôi, Nguyễn Quang Thiều, Sự mất ngủ của lửa, Nxb Lao Động, Hà Nội 1992).

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích. Căn cứ vào đâu em xác định như vậy?

Câu 2: Xác định chủ thể trữ tình của đoạn trích.

Câu 3. Nêu ý nghĩa của các hình ảnh: con giun đất, con chó nhỏ trong đoạn trích.

Câu 4. Nêu cảm hứng chủ đạo của đoạn trích.

Câu 5. Bài thơ gợi cho em những suy nghĩ gì về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với quê hương?

GỢI Ý ĐÁP ÁN:

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích. Căn cứ vào đâu em xác định như vậy?

- Thể thơ tự do

- Căn cứ: Số chữ trong một dòng thơ không đều nhau.

Câu 2: Xác định chủ thể trữ tình của đoạn trích.

- Chủ thể trữ tình trực tiếp qua đại từ nhân xưng “tôi”

Câu 3. Nêu ý nghĩa của các hình ảnh: con giun đất, con chó nhỏ trong đoạn trích.

- Hình ảnh con giun đất và con chó nhỏ mang ý nghĩa biểu tượng cho tình yêu quê hương sâu sắc của tác giả. Hình ảnh con giun đất thể hiện sự kết nối, gắn bó với quê hương. Hình ảnh con chó nhỏ thể hiện sự trung thành, canh giữ, bảo vệ cho quê hương.

Câu 4. Nêu cảm hứng chủ đạo của đoạn trích.

- Cảm xúc biết ơn, khao khát được hóa thân vào quê hương để thể hiện tình yêu dành cho mảnh đất mình sinh ra.

Câu 5. Bài thơ gợi cho em những suy nghĩ gì về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với quê hương?

- Thế hệ trẻ cần trân trọng và gìn giữ những giá trị truyền thống của quê hương, không chỉ bằng tình cảm mà còn bằng hành động cụ thể như bảo vệ môi trường, giữ gìn di sản văn hóa và góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.