DI SẢN VĂN HÓA VÀ THIÊN NHIÊN THẾ GIỚI TRÀNG AN (NINH BÌNH): “DẤU CHẤM XANH” TRÊN BẢN ĐỒ DU LỊCH

         (HNMCT) - Năm 2014, Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới nhờ những giá trị nổi bật toàn cầu. Phát triển du lịch bền vững, bảo vệ môi trường sinh thái và đa dạng hóa sản phẩm nhằm thu hút khách du lịch là những giải pháp mà Ninh Bình hướng tới, nhờ vậy, di sản này đang nổi lên như một “dấu chấm xanh” trên bản đồ du lịch Việt Nam và thế giới...

Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới Tràng An (Ninh Bình).

Độc đáo di sản hỗn hợp

      Quần thể danh thắng Tràng An có diện tích 12.252ha, gồm 3 khu bảo tồn: Khu di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư, Khu danh thắng Tràng An - Tam Cốc - Bích Động và Khu rừng nguyên sinh đặc dụng Hoa Lư, trong đó vùng đệm có diện tích 6.026ha. Vào năm 2014, quần thể danh thắng Tràng An chính là di sản hỗn hợp đầu tiên và duy nhất của khu vực Đông Nam Á được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới bởi đáp ứng được tiêu chí V về văn hóa và hai tiêu chí VII, VIII về thiên nhiên là vẻ đẹp thẩm mỹ và địa chất địa mạo.

       Nằm trong Quần thể danh thắng Tràng An, Khu du lịch sinh thái Tràng An được biết đến với hệ thống núi đá vôi địa hình karst đặc trưng cùng hệ sinh thái rừng, hang động, đầm lầy vô cùng phong phú. Với lịch sử hình thành hàng trăm triệu năm, trải qua quá trình biến đổi về địa chất của trái đất, khí hậu cũng như sự tiến, thoái của biển, Tràng An sở hữu 31 hồ đầm được nối thông bởi 48 hang động. Hệ thống hang động này đã làm nên sự độc đáo cho Khu du lịch sinh thái Tràng An với những chặng khám phá bằng thuyền trên một cung đường mà họ không phải quay lại như những nơi khác. Tràng An cũng có hệ sinh thái thủy vực đa dạng với nhiều loài động, thực vật dưới nước quý hiếm, trong đó có thể kể tới hàng nghìn loại rong, rêu được các nhà khoa học đánh giá như “cánh rừng nguyên sinh” dưới nước. Sự hài hòa giữa cảnh quan thiên nhiên và sự đa dạng sinh học đã tạo nên vẻ đẹp kỳ vĩ hiếm có cho Tràng An.

       Cùng với lịch sử hình thành của thiên nhiên, Tràng An còn được biết đến như “cái nôi” tiến hóa của người Tràng An cổ. Các đợt khai quật khảo cổ học gợi ý rằng cộng đồng cư dân tiền sử đã định cư trong các hang động, mái đá ở vùng lõi Tràng An từ hàng vạn năm trước. Họ là những người tiếp cận và khai thác biển đầu tiên ở Việt Nam, sáng tạo ra tổ hợp công cụ lao động bằng đá vôi, duy trì kỹ nghệ ghè đẽo, làm đồ gốm và trồng trọt trong thung lũng đầm lầy... Đó là nét độc đáo làm nên giá trị văn hóa nổi bật toàn cầu của di sản này. Ngoài ra, Tràng An còn gắn liền với các di tích như: Cố đô Hoa Lư, chùa Bái Đính, đền Trần, phủ Khống, hành cung Vũ Lâm, đền Cao Sơn... để tạo thành những hành trình tham quan hấp dẫn cho du khách. Ông Nguyễn Văn Thắng, một du khách ở quận Đống Đa (Hà Nội) chia sẻ: “Mặc dù đã đi nhiều nơi, nhưng quần thể danh thắng Tràng An để lại cho tôi những ấn tượng bất ngờ, thú vị bởi sự hòa quyện giữa thiên nhiên, con người và hệ thống di tích nơi đây”.

Phát triển du lịch bền vững gắn với bảo tồn di sản

      Những năm qua, tỉnh Ninh Bình luôn xác định Du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương, trong đó Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới Tràng An là điểm nhấn chủ đạo. Ông Bùi Văn Mạnh, Phó Giám đốc Sở Du lịch Ninh Bình cho biết, năm 2019, tỉnh đã đón 7,6 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế khoảng 910.000 lượt, doanh thu đạt khoảng 3.600 tỷ đồng. Nhận thức sâu sắc về giá trị và tiềm năng phát triển du lịch của những di sản hiện có, tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết, chương trình hành động nhằm đưa Ninh Bình trở thành trung tâm du lịch lớn của cả nước. Song song với đó là định hướng phát triển du lịch bền vững, chú trọng phát triển loại hình du lịch sinh thái, văn hóa để làm sản phẩm đặc thù, thu hút du khách trong và ngoài nước.

       Với định hướng phát triển du lịch bền vững, Ninh Bình luôn quan tâm đến sự gắn kết của người dân, đặc biệt là tuyên truyền, nâng cao nhận thức về giữ gìn cảnh quan, tạo sinh kế cho người dân ở vùng lõi của di sản bởi chính họ là những người bảo vệ môi trường tốt nhất. Chị Trần Thị Hoa (xã Trường Yên, huyện Hoa Lư), một lái đò ở bến Tràng An chia sẻ: “Hằng năm, chúng tôi được tham gia các lớp tập huấn của huyện, tỉnh về du lịch cộng đồng, bảo vệ môi trường. Chúng tôi hiểu rằng, nếu như mỗi người đều có ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường thì sẽ góp phần tạo nên cảnh quan đẹp, qua đó thu hút du khách nhiều hơn. Vì vậy, chúng tôi luôn nhắc nhở du khách thực hiện các quy định về an ninh, an toàn đường thủy, không vứt rác bừa bãi. Hằng ngày, chúng tôi thay phiên nhau vớt rác, quét dọn để bảo vệ môi trường. Đó cũng là cách để chúng tôi có công việc ổn định, lâu dài”.

        Bên cạnh việc nêu cao vai trò của cộng đồng trong việc giữ gìn và phát huy giá trị của di sản, Ninh Bình cũng chú trọng đến việc nâng cao chất lượng điểm đến gắn với đa dạng hóa sản phẩm du lịch. Tỉnh đã liên kết với thành phố Hà Nội, tỉnh Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An... để khai thác và phát triển các loại hình du lịch sinh thái, văn hóa, tâm linh mà điển hình là việc xây dựng “Hành trình con đường di sản” kết nối các điểm đến: Quần thể danh thắng Tràng An - cố đô Hoa Lư - động Am Tiên - Khu tâm linh núi chùa Bái Đính - Khu bảo tồn đất ngập nước Vân Long (Ninh Bình) - Khu du lịch quốc gia Tam Chúc (Hà Nam) - chùa Hương và Khu di sản Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội). Với chiều dài gần 100km, “Hành trình con đường di sản” sẽ là chuỗi du lịch kết nối các miền di sản hiệu quả, mang lại nhiều trải nghiệm hấp dẫn cho du khách.

       Tới đây, Ninh Bình sẽ tiếp tục đẩy mạnh quảng bá hình ảnh thân thiện, an toàn và mến khách tới du khách trong nước và quốc tế. Ninh Bình cũng kỳ vọng, với những nỗ lực trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản gắn với phát triển du lịch bền vững, tỉnh sẽ sớm khẳng định vị thế là một trong những trung tâm du lịch sinh thái, văn hóa, tâm linh lớn nhất miền Bắc và là một “dấu chấm xanh” trên bản đồ du lịch thế giới trong những năm tới. 

                                                         (Theo Phương Minh, hanoimoi.vn)

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1: Xác định bố cục của văn bản trên

Câu 2: Xác định cách trình bày thông tin của đoạn văn “Độc đáo di sản hỗn hợp”. Đánh giá hiệu quả của cách trình bày ấy.

Câu 3: Tìm thông tin chính và thông tin chi tiết trong đoạn: “ Những năm qua, tỉnh Ninh Bình luôn xác định … thu hút du khách trong và ngoài nước””. Nhận xét về vai trò của các thông tin chi tiết trong việc thể hiện nội dung chính của đoạn văn?

Câu 4. Chỉ ra và nêu tác dụng của các yếu tố hình thức được sử dụng trong văn bản.

Câu 5: Anh/Chị có đồng ý với quan điểm của người viết: Ninh Bình sẽ “là một “dấu chấm xanh” trên bản đồ du lịch thế giới trong những năm tới” không? Vì sao?

II. PHẦN VIẾT:

Lược dẫn: Phạm Công cùng vợ sum họp được ít lâu thì Cúc Hoa mất để lại hai con nhỏ. Giặc giã nổi lên, vua nước Trịnh sai Phạm Công đi đánh dẹp. Chàng buộc phải mang thi hài vợ và dắt hai con cùng ra trận. Tướng giặc sau khi nghe Phạm Công kể nội tình thì động lòng nên quyết định lui quân.

Phạm Công vâng lệnh bước ra

Vai mang thi thể Cúc Hoa lên đường

Đem quân năm vạn rõ ràng

Cờ mao trống trận ầm vang cõi ngoài

Hai con thì cõng hai vai

Ngựa hồng giáp trụ ra ngay trận tiền

Quân Ngụy đóng chặt như nêm

Có hai danh tướng càng thêm nức lòng

Sầm Hưng Quách Quốc đột xông

Lớn tiếng quát hỏi Phạm Công tên gì:

“Xưng danh cho biết ngay đi

Hễ còn giấu ẩn thân mi tan tành”

Trạng rằng: “Mỗ1 ở Trịnh thành

Cũng chưa bày hết tinh danh cửa nhà

Chẳng may vợ mỗ mới qua

Triều đình cử mỗ phải ra trận này

Vai mang thi thể vợ đây

Hai con bé dại thơ ngây biết gì

Vâng theo hoàng chiếu ra đi

Quốc gia lâm nạn quản chi gia đình

Can qua mỗ quyết liều mình

Mong sao trọn vẹn nghĩa tình hiếu trung”

Mắt trông ai chẳng đau lòng

Vai mang xác vợ tay bồng con thơ

Tướng Ngụy nước mắt như mưa

Nghĩa chàng tiết nghĩa có thừa không sai

Cả hai quăng giáo thở dài

Ai ganh chi kẻ ôm hài cõng con…

(Trích “Phạm Công – Cúc Hoa”)

Em hãy phân tích, đánh giá nội dung và các hình thức nghệ thuật đặc sắc trong đoạn trích trên. 

Chú thích:

 1  Mỗ: đại từ dùng để tự xưng (tôi, ta)3

Giới thiệu

      Phạm Công – Cúc Hoa là một truyện thơ chữ Nôm trong văn học Việt Nam. Truyện thơ này gồm 4.610 câu thơ lục bát, xuất hiện khoảng từ giữa thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19. Đây là một trong những truyện thơ Nôm có số lượng câu nhiều nhất. Từ trước đến nay, tác giả của Phạm Công-Cúc Hoa vẫn bị coi là khuyết danh. Đến tận cuối năm 2009, qua một bản in khắc gỗ, người ta mới có cơ sở để xác định tác giả truyện thơ này là Dương Minh Đức Thị.

Tóm tắt

      Phạm Công là chàng trai con nhà nghèo, phải đi làm công để nuôi bố mẹ. Cha chết, Phạm Công phải đi ăn mày để tiếp tục phụng dưỡng mẹ đến khi mẹ chết. Là người hiếu học, Phạm Công xin thụ giáo Quỷ cốc tiên sinh. Ở đây, Phạm Công được Cúc Hoa là bạn đồng môn, cũng là con gái của tri phủ, yêu thương. Hai người cưới nhau, khi Cúc Hoa có thai thì Phạm Công lên kinh thành ứng thi. Phạm Công đã gặp nhiều gian truân khổ ải, bị quốc vương các nước khác ép lấy công chúa nhưng Phạm Công đều từ chối.

      Nhưng nhờ công chúa nước Triệu nhân hậu, Phạm Công được trở về quê hương làm nguyên soái, đoàn tụ cùng Cúc Hoa, họ có hai con là Nghi Xuân (con gái) và Tiến Lực (con trai). Cúc Hoa mất sớm. Phạm Công tái giá với Tào Thị và phải lên đườngtrấn thủ biên cương. Tào Thị ở nhà ngoại tình, ngược đãi Nghi Xuân và Tấn Lực khiến hai đứa phải trốn khỏi nhà đi ăn xin. Trong một đêm, Cúc Hoa từ cõi âm ti hiện về gặp hai con và gửi thư tin cho Phạm Công biết. Sau ba năm trấn thủ, Phạm Công trở về đuổi Tào Thị đi. Tào Thị sau đó bị sét đánh chết. Được công chúa Xuân Dung nước Trịnh, Tề Thiên Đại Thánh và Diêm Vương giúp đỡ, Phạm Công xuống được âm ti và tìm được vợ. Cúc Hoa được tái sinh, trở lại dương thế cùng với Phạm Công. Phạm Công cũng được vua Trịnh gả công chúa Xuân Dung và nhường ngôi vua cho.