QUÊ NGƯỜI

1. Trên cao thì nắng cũng quê ta

Cũng trắng màu mây bay phía xa

Đồi cũng nhuộm vàng trên đỉnh ngọn

Tôi ngỡ là tôi lúc ở nhà.

2. Nắng xuống vào cây, soi tận lá

Cây lá không là cây lá quen

Những dáng phố phường xa lạ kiểu

Những nếp nhà dân khác lạ thêm.

3. Nhớ quê, đành vậy, nhìn mây trắng

Nhìn nắng hanh vàng trên núi xa.

Ngó xuống mũi giày thì lữ thứ 

Bụi đường cũng bụi của người ta.

                                               San Diego, 24-1-2005

                    (Vũ Quần Phương, Tuyển tập, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2012)

 Lữ thứ: chỗ tạm nghỉ lại của người đi đường xa, thường dùng để chỉ nơi đất khách quê người.

 San Diego: là một thành phố ở tiểu bang California thuộc nước Mỹ.  

 Vũ Quần Phương là nhà thơ nổi tiếng. Ông vốn là một bác sĩ nhưng đã chuyển sang hoạt động văn học và gắn bó gần như cả đời với văn chương. Thơ ông bình dị, có độ lắng của cảm xúc, suy tư và những phát hiện mang ý nghĩa nhân văn cao đẹp về cuộc đời. 

Câu 1: Xác định thể thơ và chủ thể trữ tình của văn bản

Câu 2: Chỉ ra và nêu tác dụng của cách gieo vần trong văn bản

Câu 3: Tình cảm, cảm xúc của tác giả được bộc lộ trực tiếp qua những dòng thơ nào? Từ đó em hãy xác định cảm hứng chủ đạo của văn bản.

Câu 4 . Tâm trạng của nhân vật “tôi” khi cảm nhận các hình ảnh nắng vàng, mây trắng trong khổ thơ 1 và khổ thơ 3 có gì khác nhau?

Câu 5 . Bài thơ gợi cho em suy nghĩ gì về vai trò của quê hương đối với những người con xa xứ.

GỢI Ý:

Câu 1. Chủ thể trữ tình trong bài thơ xuất hiện dưới dạng thức nào? Tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình được thể hiện trong hoàn cảnh nào?

- Chủ thể trữ tình trực tiếp qua đại từ nhân xưng “tôi”

- Trong hoàn cảnh xa xứ, sống ở nơi đất khách quê người nhớ về quê hương của mình.

Câu 2: Chỉ ra và nêu tác dụng của cách gieo vần trong văn bản

- Vần chân: ta - xa - nhà (khổ 1), xa - ta (khổ 3)

-> Giúp liên kết các câu thơ, tạo sự hài hòa, nhịp nhàng, làm cho câu thơ dễ đi vào lòng người đọc, góp phần vào việc thể hiện nội dung bài thơ.

Câu 3 . Liệt kê các dòng thơ trực tiếp bộc lộ tình cảm, cảm xúc của tác giả và nêu tác dụng của chúng.

- Tôi ngỡ là tôi lúc ở nhà/Nhớ quê, đành vậy, nhìn mây trắng

- Tác dụng: Bộc lộ cảm xúc nhớ nhung, mong muốn được trở về quê hương

Câu 4 . Tâm trạng của nhân vật “tôi” khi cảm nhận các hình ảnh nắng vàng, mây trắng trong khổ thơ 1 và khổ thơ 3 có gì khác nhau?

- Ngỡ như mình đang ở quê nhà (khổ thơ 1) và ý thức rõ mình đang ở quê người, ngắm cảnh cho khuây nỗi nhớ quê hương (khổ thơ 3)

Câu 5 . Bài thơ gợi cho anh/chị suy nghĩ gì về vai trò của quê hương đối với mỗi người? (Trả lời bằng đoạn văn ngắn 5 đến 7 dòng).