Đọc đoạn trích:  

Cái cò... sung chát đào chua
câu ca mẹ hát gió đưa về trời
ta đi trọn kiếp con người
cũng không đi hết mấy lời mẹ ru

Bao giờ cho tới mùa thu
trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
bao giờ cho tới tháng năm
mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao

Ngân hà chảy ngược lên cao
quạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm
bờ ao đom đóm chập chờn
trong leo lẻo những vui buồn xa xôi

Mẹ ru cái lẽ ở đời
sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn
bà ru mẹ... mẹ ru con
liệu mai sau các con còn nhớ chăng

(Trích Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Theo Thơ Nguyễn Duy, NXB Hội nhà văn, 2010)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?  

Câu 2. Những từ ngữ, hình ảnh nào trong đoạn trích được lấy từ chất liệu văn học dân gian?

Câu 3. Chỉ ra và nêu hiệu quả của biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ thứ hai.

Câu 4: Cảm hứng chủ đạo của bài thơ.

Câu 5. Anh/chị suy nghĩ như thế nào về thông điệp được tác giả gửi gắm trong hai dòng thơ: Mẹ ru cái lẽ ở đời/ sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn. 

Gợi ý:

Câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?  

Đoạn trích được viết theo thể thơ: Lục bát.

Câu 2. Những từ ngữ, hình ảnh nào trong đoạn trích được lấy từ chất liệu văn học dân gian?

+ Từ ngữ: Lời mẹ ru

+ Hình ảnh: cái cò, sung chát đào chua, quạt mo, thằng Bờm

Câu 3. Chỉ ra và nêu hiệu quả của biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ thứ hai.

Trả lời:

- Biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ thứ hai là:

+ Điệp cấu trúc: Bao giờ cho tới…

- Hiệu quả: nhấn mạnh, khơi gợi khao khát về kỉ niệm thời thơ ấu với những hình ảnh gần gũi, thân quen. Tạo sự liên kết, hài hòa, nhịp nhàng cho bài thơ. 

Câu 4: Cảm hứng chủ đạo của bài thơ.

- Sự thấu hiểu, biết ơn của tác giả trước đức hi sinh, tảo tần của mẹ.

Câu 5. Anh/chị suy nghĩ như thế nào về thông điệp được tác giả gửi gắm trong hai dòng thơ: Mẹ ru cái lẽ ở đời/ sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn. 

Thể hiện được suy nghĩ chân thành, sâu sắc về thông điệp của tác giả:

- Ngợi ca công lao to lớn của mẹ.

- Làm con phải luôn ghi nhớ công ơn sinh thành dưỡng dục của mẹ, đừng làm mẹ phải buồn mà hãy luôn sống xứng đáng với niềm tin, sự kì vọng của mẹ.