Đọc văn bản sau:

Lời ru ẩn nơi nào

Giữa mênh mang trời đất

Khi con vừa ra đời

Lời ru về mẹ hát

Lúc con nằm ấm áp

Lời ru là tấm chăn

Trong giấc ngủ êm đềm

Lời ru thành giấc mộng

Khi con vừa tỉnh giấc

Thì lời ru đi chơi

Lời ru xuống ruộng khoai

Ra bờ ao rau muống

Và khi con đến lớp

Lời ru ở cổng trường

Lời ru thành ngọn cỏ

Đón bước bàn chân con

Mai rồi con lớn khôn

Trên đường xa nắng gắt

Lời ru là bóng mát

Lúc con lên núi thẳm

Lời ru cũng gập ghềnh

Khi con ra biển rộng

Lời ru thành mênh mông.

(Lời ru của mẹ - Thơ Xuân Quỳnh, NXB Đồng Nai, 1997)

Trả lời các câu hỏi:

Câu 1: Xác định thể thơ của văn bản. Căn cứ vào đâu em xác định như vậy?

Câu 2: Xác định chủ thể trữ tình của văn bản.

Câu 3: Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong văn bản trên.

Câu 4: Nêu cảm hứng chủ đạo của văn bản.

Câu 5: Trong xã hội hiện đại, những lời ru có còn giữ được giá trị như trong bài thơ không? Vì sao? Theo em, làm thế nào để gìn giữ giá trị của lời ru trong cuộc sống ngày nay?

GỢI Ý ĐÁP ÁN

Câu 1: Xác định thể thơ của văn bản. Căn cứ vào đâu em xác định như vậy?

- Thể thơ 5 chữ

- Căn cứ: mỗi dòng thơ đều có 5 chữ

Câu 2: Xác định chủ thể trữ tình của văn bản.

- Chủ thể trữ tình trực tiếp xuất hiện qua đại từ nhân xưng “con”

Câu 3: Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong văn bản trên.

- Biện pháp tu từ so sánh: “Lời ru là tấm chăn, Lời ru là bóng mát”

- Tác dụng: Thể hiện được giá trị, ý nghĩa của lời ru đối với con, lời ru là tấm chăn mang lại sự ấm áp, lời ru là gió mát mang lại sự tươi mát, bình yên trong tâm hồn. Từ đó khắc sâu tình mẫu tử thiêng liêng. Tăng hiệu quả cho sự diễn đạt, tăng sức gợi hình, gợi cảm.

Câu 4: Nêu cảm hứng chủ đạo của văn bản.

- Trân trọng, biết ơn, thấu hiểu giá trị nuôi dưỡng tâm hồn của lời ru đối với cuộc sống của mỗi người.

Câu 5: Trong xã hội hiện đại, những lời ru có còn giữ được giá trị như trong bài thơ không? Vì sao? Theo em, làm thế nào để gìn giữ giá trị của lời ru trong cuộc sống ngày nay?

- Lời ru trong xã hội hiện đại không còn giữ nguyên giá trị như trong bài thơ.

- Bởi vì:

+ Những lời ru hiện nay đang ngày càng bị mai một, nhiều cha mẹ trẻ không sử dụng những làn điệu dân ca để ru con mà thay vào đó là nhạc hiện đại.

+ Cuộc sống bận rộn, họ không có nhiều thời gian cho con cái.

+ Sự phát triển của công nghệ làm thay đổi cách nuôi dạy trẻ, khiến những giá trị truyền thống dần bị lãng quên.

- Giải pháp:

- Tổ chức các chương trình truyền hình để cho giới trẻ tiếp xúc với các làn điệu dân ca và hiểu rõ giá trị của lời ru.

- Gìn giữ và phổ biến các bài hát ru qua âm nhạc, sách báo, mạng xã hội để lan tỏa giá trị của lời ru trong đời sống.