Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

6,0

1

B

0.5

2

C

0.5

3

C

0.5

4

B

0.5

5

B

0.5

6

C

0.5

7

D

0.5

8

Qua truyện thần thoại Thời Hồng Hoang, tác giả dân gian thể hiện tình yêu mến, thái độ tự hào về đất nước Nhật Bản tươi đẹp, trù phú, vạn vật tốt tươi.

0.5

9

Chi tiết Iganami ngỏ lời cầu hôn trước và sau đó hai vợ chồng chỉ sinh ra quái vật cho thấy quan niệm của người Nhật Bản về hôn nhân mang đậm màu sắc Nho giáo (do sự ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc). Họ đề cao tính chủ động của nam giới và buộc nữ giới phải thụ động, và theo họ, như thế mới hợp với lẽ trời.

1.0

10

Nhận xét về tính cách của con người Nhật Bản: con người Nhật Bản có tính cách cần cù, chăm chỉ, tính kỉ luật cao. Họ sinh ra trên một đất nước có nhiều thảm họa thiên tai, nhất là động đất, lại chịu sự tàn phá khủng khiếp của chiến tranh thế giới thứ 2, nhưng bằng những phẩm chất tốt đẹp ở trên, họ đã vượt qua mọi khó khăn để đưa đất nước phát triển thành một cường quốc, tạo nên hiện tượng “thần kì Nhật Bản”.

1.0

II

VIẾT

4,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận văn học

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Phân tích, đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện thần thoại Thời Hồng Hoang.

0,5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng hợp lí.

Sau đây là một số gợi ý:

I. MỞ BÀI

- Giới thiệu truyện kể: Thời Hồng Hoang là một truyện thần thoại đặc sắc của Nhật Bản, thuộc về nhóm thần thoại suy nguyên, đi vào lí giải sự ra đời của đất nước và con người Nhật Bản.

- Nêu nội dung khái quát cần phân tích, đánh giá: Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đi vào phân tích, đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện thần thoại Thời Hồng Hoang.

II. THÂN BÀI

1. Tóm tắt cốt truyện: Truyện kể rằng khởi thủy của vũ trụ là một khối bầy nhầy mờ mịt, trong đó có một chồi lau sậy tạo ra các thế hệ thần là từng đôi trai gái. Đến thế hệ thứ tám, có hai vị thần là Iganagi và Iganami đã tạo ra một hòn đảo. Họ sinh sống trên đảo, kết thành vợ chồng, nhưng ban đầu, do vị nữ thần ngỏ lời trước nên chỉ sinh ra toàn quái vật. Sau khi hỏi ý các vị thần, nhận ra lỗi lầm, và vị nam thần Iganagi ngỏ lời cầu hôn trước, họ đã sinh ra được những người con tuấn tú. Những người con đó là người Nhật Bản, và hòn đảo mà họ sinh sống là đất nước Nhật Bản sau này.

2. Xác định và phân tích, đánh giá chủ đề:

a. Xác định chủ đề: Thông qua câu chuyện về sự hình thành đất nước Nhật Bản, truyện đã thể hiện những nhận thức sơ khai của người Nhật Bản xưa về thế giới. Truyện cũng cho thấy tâm hồn, trí tuệ, trí tưởng tượng phong phú của người Nhật Bản xưa, cho thấy quan niệm của họ về hôn nhân, đồng thời thể hiện tình yêu tha thiết với đất nước tươi đẹp của mình.

b. Phân tích, đánh giá chủ đề:

- Quan niệm về sự khởi thủy vũ trụ của người Nhật Bản xưa cũng có nét tương đồng với hệ thống thần thoại suy nguyên của các dân tộc khác: Đó là một vùng bầy nhầy, mờ mịt, phản ánh cái hỗn độn tối tăm khi vũ trụ chưa ra đời. Điểm khác biệt ở đây là, thay vì đi vào lí giải nguồn gốc của vũ trụ và loài người nói chung, trong truyện này, tác giả chỉ tập trung lí giải sự ra đời của đất nước và con người Nhật Bản.

- Truyện cho thấy quan niệm về hôn nhân mang đậm màu sắc Nho giáo tiếp thu từ nền văn hóa Trung Quốc: quan niệm trọng nam khinh nữ. Đây là một chi tiết rất đặc sắc, tạo nên sự khác biệt lớn của câu chuyện thần thoại này so với các thần thoại cùng nhóm suy nguyên của các dân tộc khác.

- Truyện còn đặc sắc ở chỗ, do chỉ đi vào lí giải sự ra đời của đất nước Nhật Bản, nên tác giả dân gian đã lồng vào trong đó yếu tố ca ngợi đất nước, thể hiện tình yêu, niềm tự hào về đất nước xinh đẹp của mình. Chi tiết này cho thấy người Nhật Bản là những con người có ý thức tự cường rất mạnh mẽ.

3. Phân tích, đánh giá những nét đặc sắc về nghệ thuật:

- Không gian và thời gian nghệ thuật: Không gian trong phần đầu của truyện mang những đặc trưng của không gian nghệ thuật trong thần thoại suy nguyên: Đó là một vùng tối tăm, chưa có sự sống. Tuy nhiên, ở phần sau, không gian nghệ thuật từng bước được thu hẹp lại, và cụ thể hóa: đó là một hòn đảo xinh tươi, tiền thân của đất nước Nhật Bản sau này. Thời gian nghệ thuật trong truyện thần thoại này là thời gian không xác định, mang tính vĩnh hằng, gắn với sự kiện hai vị thần Iganagi và Iganami kết hôn và khai sinh ra giống người Nhật Bản.  

- Nhân vật: Nhân vật chính ở đây là Iganagi và Iganami, xuất hiện thành cặp đôi, và họ cũng mang những đặc điểm của nhân vật trong thần thoại suy nguyên: Họ là những vị thần, có dáng hình đẹp đẽ và khả năng phi phàm. Tuy nhiên, họ còn được miêu tả với những nét rất gần gũi với con người: Họ cũng có những cảm xúc của con người như vui sướng, ngượng ngùng, say đắm. Họ cũng tỏ tình với nhau như những con người. Đặc biệt nhất, họ cũng phải tuân theo những đạo lí rất cụ thể, đó là việc đàn ông phải chủ động ngỏ lời cầu hôn trước thì mới có được những điều tốt đẹp. Chi tiết này cho thấy các nhân vật trong thần thoại Nhật Bản đã phải chịu sự chi phối bởi quan niệm Nho giáo, mà các vị thần kì cựu chính là hình ảnh đại diện cho quan niệm đó.

- Cốt truyện: “Thời Hồng Hoang” có cốt truyện khá li kì, hấp dẫn. Ngoài việc miêu tả không gian vũ trụ, sự xuất hiện và hành động của các vị thần, truyện còn đưa vào một tình huống gây kịch tính: Đó là việc Iganagi và Iganami sinh ra toàn quái vật khi Iganami ngỏ lời trước. Và sau đó, khi mà đã nhận ra sai lầm, khi mà nam thần Iganagi là người chủ động cầu hôn, thì họ mới sinh được những người con tuấn tú như lời hứa của các vị thần kì cựu. Chi tiết này đã làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn, sinh động, gần gũi với tâm thức của con người trong cuộc sống đời thường, tạo nên một màu sắc riêng không thể trộn lẫn cho câu chuyện thần thoại này.

III. KẾT BÀI

- Khẳng định khái quát những nét đặc sắc về chủ đề và nghệ thuật của truyện: Tóm lại, truyện thần thoại Thời Hồng Hoang là một câu chuyện độc đáo về mặt ý tưởng, sâu sắc về mặt nội dung và đặc sắc về mặt nghệ thuật.

- Nêu ý nghĩa của truyện kể đối với bản thân và người đọc: Truyện giúp ta có thêm hiểu biết về tâm hồn, tính cách, trí tuệ, văn hóa của con người Nhật Bản, cũng như tình yêu tha thiết mà họ dành cho đất nước của mình.  

2.5

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

0,25

e. Sáng tạo: Bài viết có giọng điệu riêng; cách diễn đạt sáng tạo, văn phong trôi chảy.

0,5

Tổng điểm

10.0