THẦN GIÓ

           Thần Gió có một hình dạng kì quặc. Thần không có đầu. Bảo bối của thần là một thứ quạt màu nhiệm. Thần sẽ làm gió nhỏ hay bão lớn, lâu hay mau tuỳ theo lệnh Ngọc Hoàng. Khi thần Gió phối hơp với thần Mưa, có khi cả thần Sét nữa cùng hoạt động là những lúc đáng sợ nhất. Thỉnh thoảng thần xuống hạ giới đi chơi vào những buổi tối trời. Đó là lúc giữa đồng bằng tự nhiên nổi lên trận gió xoay, dân gian thường gọi là thần Cụt Đầu.

      Thần Gió có một đứa con còn nhỏ hay nghịch ngợm. Người ta kể chuyện: có một hôm thần đi vắng, đứa con ở nhà giở quạt của cha làm gió thổi chơi. Lúc ấy ở hạ giới có một người vì mất mùa đói khổ, tìm không ra cái ăn. Hôm đó, trong nhà lại có vợ đau nặng, ông ta phải cất công đi rất xa hơn một ngày đường mới xin được một bát gạo để về nấu  cháo cho vợ. Về đến nhà, ông mang gạo xuống ao để vo. Lúc đó trời quang mây tạnh. Đột nhiên trận gió do con thần Gió quạt tứ tung làm cho bát gạo của người kia đựng trong rá văng xuống ao.

        Người nọ khóc lóc thảm thiết, không biết bắt đền ai, căm tức thần Gió vô hạn, quyết tâm kiện lên thiên đình. Ngọc Hoàng nghe rõ câu chuyện mới đòi thần Gió đến quở trách. Thần Gió thú thật là có đứa con nhà nghịch bậy. Ngọc Hoàng cho đó là tội không thể tha thứ được, liền đày con thần Gió xuống trần bắt đi chăn trâu cho người mất gạo kia. Sau đó ít lâu, Ngọc Hoàng lại bắt con thần Gió hoá làm cây ngải để báo tin gió cho thiên hạ. Người hạ giới thường gọi là cây ngải gió hoặc câu ngải tướng quân. Mỗi lần câu ngải gió cuốn bông cuốn lá lại, người hạ giới biết là trời sắp nổi gió, nổi mưa. Lại mỗi lần trâu bị cảm gió, ngưởi ta thường lấy lá ngải để chữa trị, vì cho rằng nó có kinh nghiệm về bệnh của trâu trong thời gian giữ trâu cho người mất gạo.

                                                                 (Theo Nguyễn Đổng Chi – Tác phẩm được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Sđd, tr.93- 94)

Câu 1. Văn bản trên thuộc thể loại nào? Anh/chị căn cứ vào những đặc điểm nào để xác định thể loại của văn bản?

Câu 2. Trong cái nhìn của con người thời cổ đại, thần Gió có hình dạng và tính khí ra sao? Sự tưởng tượng về các vị thần ấy được hình thành trên cơ sở nào?

Câu 3.  Theo em, mục đích tác giả dân gian tạo ra nhân vật đứa con thần Gió để làm gì?

Câu 4. So sánh hình dáng, sức mạnh và công việc của thần Gió với một vị thần mà anh/chị đã được học.

Câu 5. Hình tượng thần gió nhằm phản ánh quan niệm, nhận thức gì của người xưa về thế giới tự nhiên?

GỢI Ý ĐÁP ÁN:

Câu 1. Văn bản trên thuộc thể loại nào? Anh/chị căn cứ vào những đặc điểm nào để xác định thể loại của văn bản?

- Thần thoại

- Đặc điểm/ dấu hiệu

+ Không gian: thiên đình, hạ giới. Không gian vũ trụ, không xác định được nơi chốn cụ thể.

+ Thời gian: thỉnh thoảng, có một hôm. Thời gian cổ sơ, không xác định, mang tính vĩnh hằng .

+ Nhân vật chính là thần, thần Gió có sức mạnh phi thường.

+ Cốt truyện: đơn giản, dễ hiểu, chuỗi sự kiện xoay quanh quá trình tạo ra gió của thần Gió.

Câu 2. Trong cái nhìn của con người thời cổ đại, thần Gió có hình dạng và tính khí ra sao? Sự tưởng tượng về các vị thần ấy được hình thành trên cơ sở nào?

- Hình dạng: Thần gió có một hình dạng kì quặc. Thần không có đầu.

- Tính khí: Nóng nảy, đáng sợ, qua chi tiết “Thỉnh thoảng thần xuống hạ giới đi chơi vào những buổi tối trời. Đó là lúc giữa đồng bằng tự nhiên nổi lên gió xoáy, dân thường gọi là thần Cụt Đầu.”

- Sự tưởng tưởng về các vị thần được hình thành dựa trên sức mạnh, sự ảnh hưởng của thần Gió đối với cuộc sống. Thần Gió có hình dáng kì quặc, tính khí bất thường do con người không thể nhìn thấy hình thù cụ thể của gió.

Câu 3.  Theo em, mục đích tác giả dân gian tạo ra nhân vật đứa con thần Gió để làm gì?

- Mục đích tác giả dân gian tạo ra nhân vật đứa con thần Gió để: lí giải nguồn gốc của cây ngải gió (ngải tướng quân), là do phải chịu phạt của Ngọc Hoàng

Câu 4. So sánh hình dáng, sức mạnh và công việc của thần Gió với một vị thần mà anh/chị đã được học.

Câu 5. Hình tượng thần gió nhằm phản ánh quan niệm, nhận thức gì của người xưa về thế giới tự nhiên?

- Người xưa quan niệm, nhận thức gì về thế giới tự nhiên

+ Thế giới tự nhiên luôn bí ẩn, chi phối cuộc sống của con người

+ Có một thế lực siêu nhiên (vị thần) đang chi phối các hiện tượng tự nhiên.

+ Quan niệm nhận thức của người xưa còn khá thô sơ, dựa trên sự quan sá, tưởng tượng về thế giới xung quanh.