Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

6,0

1

A

0.5

2

C

0.5

3

B

0.5

4

D

0.5

5

A

0.5

6

B

0.5

7

A

0.5

8

Hình ảnh con bò Audhumbla cung cấp sữa làm thức ăn cho người khổng lồ cho biết người Bắc Âu thuộc nền văn minh du mục, sống bằng việc nuôi gia súc.

0.5

9

Học sinh được tự do lựa chọn chi tiết gây ấn tượng nhất đối với bản thân, nhưng phải có lí giải thuyết phục. Tham khảo:

- Chi tiết: Xác của Ymir thành trái đất, máu thành biển, xương thành núi, tóc thành cây, xương sọ là bầu trời và óc là những đám mây đem lại mưa đá và tuyết.

- Lí giải: Chi tiết này cho thấy được đặc điểm tự nhiên của vùng Bắc Âu, nơi có khí hậu lạnh giá, và người Bắc Âu sinh sống trong điều kiện khí hậu này, nên hình ảnh cái xác của Ymir hóa thân thành vạn vật cho thấy người Bắc Âu quan niệm băng giá là khởi thủy của muôn loài.

1.0

10

Nhận xét về quan điểm của người Bắc Âu trong việc lí giải nguồn gốc của vũ trụ và muôn loài:

- Có nét tương đồng về sự lí giải nguồn gốc vũ trụ so với thần thoại của các dân tộc khác: đó là đều cho rẳng khởi thủy của vũ trụ là lúc chưa có trời, chưa có đất, mọi thứ còn tối tăm, mờ mịt.

- Tuy nhiên, điểm khác biệt là: Theo quan niệm của người Bắc Âu, vũ trụ ra đời không phải là thông qua một quá trình sáng tạo bình thường, mà là thành quả của một cuộc chiến. Cái xác của Ymir đã sản sinh ra vũ trụ.

- Ta cũng thấy được điều kiện khí hậu băng giá đã ăn sâu vào tiềm thức của người Bắc Âu, và nó chi phối đến việc lí giải nguồn gốc vũ trụ.

1.0

II

VIẾT

4,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận văn học

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Phân tích, đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện thần thoại “Tạo lập trời đất và loài người”.

0,5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng hợp lí.

Sau đây là một số gợi ý:

I. MỞ BÀI

- Giới thiệu truyện kể: Tạo lập trời đất và loài người là một truyện thần thoại đặc sắc của vùng Bắc Âu, thuộc về nhóm thần thoại suy nguyên, đi vào lí giải sự ra đời của vũ trụ và muôn loài.

- Nêu nội dung khái quát cần phân tích, đánh giá: Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đi vào phân tích, đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện thần thoại “Tạo lập trời đất và loài người”.

II. THÂN BÀI

1. Tóm tắt cốt truyện: Truyện kể về thuở vũ trụ chưa hình thành, có sự xuất hiện của một vị thần Khổng Lồ Băng Giá Ymir. Vị thần này sau đó đã bị ba vị thần khác (con của một vị thần dũng mãnh và nữ thần khổng lồ) là Odin, Vili và Ve tiêu diệt. Xác của Ymir hóa thân thành vũ trụ. Ba vị thần Odin, Vili và Ve sau đó đã định ra thời gian, các mùa bằng cách tạo ra mặt trời và mặt trăng. Cuối cùng, ba vị thần tạo ra loài người và ban cho họ lý trí và cảm xúc, ngũ quan, dáng vẻ bề ngoài và tiếng nói. 

2. Xác định và phân tích, đánh giá chủ đề:

a. Xác định chủ đề: Thông qua câu chuyện về sáng tạo vũ trụ và muôn loài, truyện thể hiện nhận thức sơ khai và khát vọng lí giải nguồn gốc vạn vật của người Bắc Âu xưa. Truyện cũng cho thấy quan niệm của người Bắc Âu xưa, rằng vũ trụ và muôn loài là thành quả của một cuộc chiến đấu và sáng tạo nhọc nhằn của các vị thần, từ đó hướng đến ca ngợi và biết ơn công lao của họ.

b. Phân tích, đánh giá chủ đề:

- Truyện thần thoại nói trên bắt đầu từ một hình ảnh quen thuộc mà ta thường gặp trong nhóm thần thoại suy nguyên: Khởi thủy của vạn vật là một chốn tối tăm, lạnh lẽo, chưa hề có dấu vết của sự sống.

- Truyện cho ta thấy được tâm hồn giàu mơ mộng, trí tưởng tượng phong phú của người Bắc Âu xưa trong việc đi vào lí giải nguồn gốc của vũ trụ và muôn loài.

- Truyện cũng khiến ta hiểu thêm về nhận thức của người Bắc Âu: đối với họ, quá trình tạo lập vũ trụ không phải là do một vị thần duy nhất sáng tạo, mà là một cuộc chiến đấu sống còn giữa các vị thần. Từ đó ta cũng biết được cuộc sống của những con người nơi đây luôn là một cuộc chiến đấu nhọc nhằn với tự nhiên, nhất là với điều kiện khí hậu băng giá, khắc nghiệt.

3. Phân tích, đánh giá những nét đặc sắc về nghệ thuật:

a. Không gian và thời gian nghệ thuật: Không gian trong truyện thần thoại này là một không gian từ thuở hỗn mang, nơi bắt đầu chưa có sự sống, chỉ là một hố sâu bất tận. Đây là đặc điểm không gian thường gặp trong nhóm thần thoại suy nguyên. Không gian cũng được mở ra với phạm vi rộng lớn, mang tầm vũ trụ. Thời gian ở đây là thời gian không xác định, mang tính vĩnh hằng.

b. Nhân vật: Cũng như thần thoại của các dân tộc khác, nhân vật ở trong truyện thần thoại này là các vị thần, có hình dáng khổng lồ và khả năng phi thường, có năng lực sáng tạo ra vạn vật. Tuy nhiên, điểm khác biệt là, trong thần thoại này, ta bắt gặp sự xuất hiện của hai thế lực thần linh: Một vị thần của băng giá – đại diện cho sự khắc nghiệt của tự nhiên, và bên còn lại là các vị thần đại diện cho sự sống. Việc ba vị thần Odin, Vili và Ve giết chết thần Khổng Lồ Băng Giá Ymir chính là hình ảnh biểu tượng của sự chiến thắng thiên nhiên khắc nghiệt, và thành quả của chiến thắng này là sự sống được khai sinh.

c. Cốt truyện: Cốt truyện được xây dựng với nhiều hình ảnh kì lạ, nhiều yếu tố kì ảo, nhiều sự kiện hấp dẫn. Đó là sự xuất hiện của Ymir, sự xuất hiện của vị thần dũng mãnh, cuộc chiến đấu của ba vị thần chống lại Ymir, rồi quá trình phân định thời gian, quá trình tạo ra loài người và ban cho loài người những đặc tính cần thiết. Tất cả những yếu tố này đã làm nên sức lôi cuốn cho câu chuyện.

III. KẾT BÀI

- Khẳng định khái quát những nét đặc sắc về chủ đề và nghệ thuật của truyện: Tóm lại, truyện thần thoại “Tạo lập trời đất và loài người” là một câu chuyện hấp dẫn, nhiều ý nghĩa và có giá trị nghệ thuật đặc sắc.

- Nêu ý nghĩa của truyện kể đối với bản thân và người đọc: Truyện đã cung cấp cho chúng ta nhiều hiểu biết mới về thể loại thần thoại, có thêm những hiểu biết về tâm hồn và trí tuệ của người Bắc Âu xưa, về quan niệm của họ trong việc lí giải nguồn gốc vũ trụ, từ đó mà am hiểu hơn về nền văn hóa của các dân tộc thuộc vùng đất lạnh giá này.

2.5

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

0,25

e. Sáng tạo: Bài viết có giọng điệu riêng; cách diễn đạt sáng tạo, văn phong trôi chảy.

0,5

Tổng điểm

10.0