ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II NGỮ VĂN 10 

I. ĐỌC HIỂU (6 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

Cha tôi - Ninh Ðức Hậu

Gà chưa gáy đã ngoài đồng

Cánh đồng sương phủ mênh mông gió lùa

Củ khoai no đến xế trưa

Thảnh thơi đôi chút say sưa thuốc lào

Ống quần bên thấp bên cao

Bên nào thì cũng ngập vào bùn sâu

Quanh năm một mảnh áo nâu

Dầm mưa dãi nắng ngả mầu bạc phơ

Mảnh tát nước mảnh be bờ

Chỗ sâu chỗ cỏ đều chờ tay cha

Tháng năm lầm lũi đi qua

Tóc cha thoắt cái đã là tóc mây

Rồi chiều cả gió lá bay

Cánh đồng bỏ lửng đường cày của cha

Ngang trời một vệt sao sa

Ðể mưa để gió ướt nhòa mắt con.

                              (https://nhandan.vn/cha-toi-post626042.html)

Câu 1 (1 điểm): Xác định thể thơ và chủ thể trữ tình của bài thơ.

Câu 2 (1 điểm): Chỉ ra và nêu tác dụng của cách gieo vần trong bài thơ.

Câu 3 (1 điểm):  "Ống quần bên thấp bên cao, Bên nào thì cũng ngập vào bùn sâu" gợicho em suy nghĩ gì?

Câu 4 (1,5 điểm):  Xác định cảm hứng chủ đạo của bài thơ.

Câu 5 (1,5 điểm): Thông điệp ý nghĩa nhất đối với em sau khi đọc văn bản trên là gì? Vì sao?

GỢI Ý ĐÁP ÁN

I. ĐỌC HIỂU

Câu 1 (1 điểm): Xác định thể thơ và chủ thể trữ tình của bài thơ.

- Thơ lục bát

- Chủ thể trữ tình trực tiếp qua đại từ nhân xưng “con”

Câu 2 (1 điểm): Chỉ ra và nêu tác dụng của cách gieo vần trong bài thơ.

- Gieo vần  chân: lùa - trưa, lào - cao, sâu - nâu, bơ - phờ, cha - qua, mây - bay, cha - sa

- Tác dụng của cách gieo vần: Tạo sự liên kết, hài hòa, nhịp nhàng, dễ nhớ, dễ thuộc cho bài thơ. Đồng thời tạo nên nhịp điệu khoan thai, chậm rãi cho bài thơ.

Câu 3 (1 điểm):  "Ống quần bên thấp bên cao, Bên nào thì cũng ngập vào bùn sâu" gợi cho em suy nghĩ gì?

- Câu thơ gợi lên dáng vẻ vất vả, lam lũ, đức hy sinh của người cha trong cuộc sống mưu sinh.

Câu 4 (1,5 điểm):  Xác định cảm hứng chủ đạo của bài thơ.

- Tình cảm yêu thương, trân trọng và lòng biết ơn đối với người cha.

Câu 5 (1,5 điểm): Thông điệp ý nghĩa nhất đối với em sau khi đọc văn bản trên là gì? Vì sao?

-  Trân trọng những phút giây bên cha mẹ – Thời gian trôi qua rất nhanh, cha mẹ ngày một già đi. Khi nhận ra thì có thể đã muộn, vì vậy hãy biết yêu thương, quan tâm và trân trọng họ khi còn có thể.

- Tình cảm gia đình thiêng liêng – Bài thơ nhấn mạnh tình cảm gắn bó sâu sắc giữa cha và con, thể hiện sự biết ơn và niềm xúc động khi nhớ về công lao nuôi dưỡng của cha.

- Nhắc nhở về quy luật thời gian và sự mất mát – Con người không thể chống lại thời gian, những gì cha mẹ đã làm cho con là vô giá, nhưng một ngày nào đó, cha mẹ rồi cũng sẽ ra đi.

II. VIẾT

Mở bài:

- Nêu vấn đề: “thói quen khoác lác” rất cần được được chúng ta cùng xem xét, bàn luận.

Thân bài:

- Khái niệm thói quen khoác lác:

     Khoác lác là hay khoe khoang, nói tâng bốc bản thân về thứ gì đó không có thật, chúng ta hay gọi là “nói phét”.

- Tác hại của thói quen khoác lác

   + Thói khoác lác sẽ khiến độ uy tín, danh dự của ta bị giảm sút, không còn ai muốn tin những lời mình thốt ra nữa. Lòng tin từ người khác cũng bị giảm đi từ đó trong công việc, học tập cơ hội để làm việc, thăng tiến cũng ít hơn.

   + Mọi người sẽ có ấn tượng, suy nghĩ không mấy tốt về con người chúng ta, các mối quan hệ có thể sẽ không bền vững hay phát triển được vì chữ “ tín” đã mất.

   + Trở thành nạn nhân của thói khoác lác của chính mình. Đã có nhiều vụ việc dở khóc dở cười chỉ vì tính khoác lác.  Nhiều người thường “ chém” về bản thân như “ Nhà tôi có tiền”, “ tôi có quen ông nọ bà kia”,… cho tới khi được hỏi, được nhờ thì lại biến mất tăm hơi => bị chê bai, nguyền rủa, bóc mẽ…

- Lợi ích của việc từ bỏ thói quen khoác lác

 - Bỏ được tính khoác lác, mọi người sẽ tín nhiệm ta mà vui vẻ hỗ trợ lẫn nhau từ công việc đến cuộc sống. Bản thân được thoải mái, không lo âu về những lời mình đã nói ra. Các mối quan hệ được bền vững, tương lai mở rộng.

- Giải pháp để khắc phục thói quen khoác lác

   Để từ bỏ một thói không tốt thì cũng không thể nhanh chóng và dễ dàng vì vậy ta nên từ từ từng chút một.

   + Có thể đặt mục tiêu số lần nói khoác trong một ngày giảm đi theo thời gian. Chấp nhận trừng phạt bản thân sau mỗi lần khoác lác…

   + “Uốn lưỡi bẩy lần trước khi nói”, học cách khiêm tốn, hạn chế dùng những lời nói hoa mỹ, sai sự thật để tâng bốc bản thân

   + Trước khi nói , bạn cần suy nghĩ đến hậu quả của những lời khoác lác và sự tổn hại uy tín, danh dự của bản thân.

Kết bài:

- Khẳng định lại vấn đề: 

- Rút ra bài học cho bản thân: