Đọc đoạn trích sau và thực hiện yêu cầu bên dưới:

Lần thâu gió mát trăng thanh
Bỗng đâu có khách biên đình sang chơi
Râu hùm, hàm én, mày ngài
Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao
Đường đường một đấng anh hào
Côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài
Đội trời đạp đất ở đời
Họ Từ tên Hải, vốn người Việt Đông
Giang hồ quen thói vẫy vùng
Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo
Qua chơi thấy tiếng nàng Kiều
Tấm lòng nhi nữ cũng xiêu anh hùng
Thiếp danh đưa đến lầu hồng
Hai bên cùng liếc, hai lòng cùng ưa
Từ rằng: Tâm phúc tương cờ
Phải người trăng gió vật vờ hay sao?
Bấy lâu nghe tiếng má đào
Mắt xanh chẳng để ai vào, có không?
Một đời được mấy anh hùng
Bõ chi cá chậu chim lồng mà chơi?
Nàng rằng: Người dạy quá lời
Thân này còn dám coi ai làm thường!
Chút riêng chọn đá thử vàng
Biết đâu mà gửi can tràng vào đâu?
Còn như vào trước ra sau
Ai cho kén chọn vàng thau tại mình?
Từ rằng: Lời nói hữu tình!
Khiến người lại nhớ câu Bình Nguyên Quân
Lại đây xem lại cho gần
Phỏng tin được một vài phần hay không?
Thưa rằng: Lượng cả bao dung
Tấn Dương được thấy mây rồng có phen
Rộng thương cỏ nội, hoa hèn

Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau.

Nghe lời vừa ý, gật đầu
Cười rằng: Tri kỷ trước sau mấy người?
Khen cho con mắt tinh đời
Anh hùng, đoán giữa trần ai mới già!
Một lời đã biết đến ta
Muôn chung, nghìn tứ, cũng là có nhau!
Hai bên ý hợp tâm đầu
Khi thân, chẳng lựa là cầu mới thân!
Ngỏ lời nói với băng nhân
Tiền trăm lại cứ nguyên ngân phát hoàn
Buồng riêng sửa chốn thanh nhàn
Đặt giường thất bảo, vây màn bát tiên
Trai anh hùng, gái thuyền quyên
Phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cưỡi rồng.

(Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du, Đặng Thanh Lê giới thiệu và chú thích, in lần thứ 4, có bổ sung, NXB Giáo dục, 1984)

Câu 1. Xác định sự việc chính và ngôi kể  được kể trong đoạn trích trên.

Câu 2.Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong hai câu thơ sau:

“Rộng thương cỏ nội hoa hèn,

Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau!”

Câu 3. Chỉ ra những chi tiết miêu tả nhân vật Từ Hải. Qua đó em nhận thấy Từ Hải là người như thế nào?

Câu 4. Dấu hiệu nào trong đoạn trích trên cho thấy đây là một truyện thơ dân gian.

Câu ViVi. Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả nhân vật của tác giả Nguyễn Du trong đoạn trích trên?

Đáp án:

Câu 1:

- Sự việc chính: Từ Hải gặp Thuý Kiều ở lầu xanh, mến mộ về dung mạo, tài năng và đức hạnh đã chuộc nàng về làm vợ.

- Ngôi kể thứ 3

Câu 2:

- Biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ là ẩn dụ: cỏ nội hoa hèn, chút thân bèo bọt là những từ ngữ dùng để chỉ thân phận Thuý Kiều.

- Tác dụng: Khắc họa thân phận Thuý Kiều chỉ như cỏ nội, hoa hèn, bèo bọt không xứng đáng để làm phiền đến một người như Từ Hải. Từ đó góp phần thể hiện sự khiêm tốn, khéo léo trong cách nói chuyện của Thuý Kiều.

Câu 3:

- Các chi tiết miêu tả nhân vật Từ Hải:

+ Râu hùm, hàm én, mày ngài
+Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao
+ Đường đường một đấng anh hào
+ Côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài
+ Đội trời đạp đất ở đời
+ Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo

- Từ Hải là một anh hùng đầu đội trời chân đạp đất, mang dáng vẻ phi thường, có khát vọng tự do, ước mơ bảo vệ công lí.

Câu 4:

+ Ngôn ngữ được trau chuốt gọt dũa, điêu luyện

+ Sử dụng bút pháp ước tượng trưng

+ Nhân vật thuộc tầng lớp trên của xã hội 

Câu 6: Nghệ thuật miêu tả nhân vật của Nguyễn Du:

- Nguyễn Du rất thành công trong việc miêu tả nhân vật.

- Tác giả sử dụng bút pháp ước lệ tượng

- Xây dụng nhân vật bằng bút pháp lí tưởng hóa.

- Miêu tả nhân vật toàn diện qua ngoại hình, cử chỉ, hành động, và lời nói.