ĐỀ THI THỬ THPT QUỐC GIA MÔN NGỮ VĂN 2025 - THỜI GIAN LÀM BÀI 120 PHÚT 

I. ĐỌC HIỂU (4 điểm)

Đọc văn bản sau:

        CÂY TRONG VƯỜN THÁNG BA

Lê Thành Nghị ⁽¹⁾

Mùa đi trên lá

Trái xanh hát tuổi dậy thì

Một ngày gió

Xôn xao vòm lá trái cây chua

Không còn trẻ mà lá thì quá mướt

Chùm nắng non tưởng trái chín đầu cành

Chiều mượn gió làm sào rung nắng xuống

Trong lòng tay một vệt nắng non

Không có nhiều như thế - những chiều xanh

Nắng và gió, cây và người quên tuổi

Người bắt chước lá non khi gió thổi

Cây run như trước cuộc hẹn hò

Năm tháng âm thầm, năm tháng đi qua

Điều ao ước. Dù lâu. Rồi sẽ đến

Tháng giêng bận bịu hoa, tháng ba cành trĩu xuống

Tháng tư thơm từ trái chín trên cao.

(Lê Thành Nghị, “Khoảng giữa những giọt sương”, Nhà xuất bản Văn học 2016)

⁽¹⁾Lê Thành Nghị (sinh năm 1946) là nhà thơ, nhà phê bình văn học Việt Nam, được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2012. Ông đã ba lần được nhận giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam.

Trả lời các câu hỏi:

Câu 1: Xác định thể thơ của bài thơ. Nêu căn cứ xác định.

Câu 2: Liệt kê các từ láy được sử dụng trong bài thơ.

Câu 3: Nêu cảm hứng chủ đạo của bài thơ.

Câu 4: Nhận xét cách miêu tả, cảm nhận thiên nhiên của chủ thể trữ tình trong hai dòng thơ: Chiều mượn gió làm sào rung nắng xuống/Trong lòng tay một vệt nắng non.

Câu 5: Câu thơ "Không còn trẻ mà lá thì quá mướt" gợi cho em thông điệp gì về thời gian và tuổi trẻ.

II. LÀM VĂN (6 điểm)

Câu 1 (2 điểm): Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích, đánh giá chủ đề của bài thơ trên phần đọc hiểu. 

Câu 2 (4 điểm): Từ góc nhìn của người trẻ, anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bàn về tuổi trẻ và khát vọng.

Gợi ý đáp án:

Câu 1: Xác định thể thơ của bài thơ. Nêu căn cứ xác định.

- Thể thơ tự do

- Số chữ trên một dòng thơ không đều nhau

Câu 2: Liệt kê các từ láy được sử dụng trong bài thơ.

- Xôn xao, âm thầm, bận bịu

Câu 3: Nêu cảm hứng chủ đạo của bài thơ.

- Cảm hứng chủ đạo: Tình yêu thiên nhiên và niềm trăn trở về khát vọng của tuổi trẻ.

Câu 4: Nhận xét cách miêu tả, cảm nhận thiên nhiên của chủ thể trữ tình trong hai dòng thơ: Chiều mượn gió làm sào rung nắng xuống/Trong lòng tay một vệt nắng non.

- Cách miêu tả, cảm nhận thiên nhiên của chủ thể trữ tình rất tinh tế, liên tưởng độc đáo. Điều này được thể hiện qua cách nhân hóa, kết hợp từ đầy độc đáo “mượn gió”, “rung nắng”, “vệt nắng non”, để từ đó gợi ra sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên.

Câu 5: Câu thơ "Không còn trẻ mà lá thì quá mướt" gợi cho em thông điệp gì về thời gian và tuổi trẻ.

- Tuổi trẻ thì hữu hạn còn thời gian thì vô hạn.

- Hs lí giải đầy đủ hơn.

II. VIẾT

Câu 1: Đoạn văn

Bài thơ "Cây trong vườn tháng ba" của Lê Thành Nghị để lại trong lòng người đọc một cảm xúc sâu lắng về vẻ đẹp thiên nhiên và những suy tư về tuổi trẻ. Hình ảnh khu vườn tháng ba hiện lên tươi mới, tràn đầy sức sống qua các hình ảnh lá non, trái xanh, vệt nắng non... Bức tranh thiên nhiên được thể hiện rất tinh tế, với những liên tưởng độc đáo như "chiều mượn gió", "rung nắng", và "cây run như trước buổi hẹn hò". Tuy nhiên, ẩn dưới vẻ đẹp ấy là nỗi trăn trở sâu sắc về dòng chảy không ngừng của thời gian. Câu thơ "Không còn trẻ mà lá thì quá mướt" vang lên như một tiếng thở dài, khi con người nhận thức rõ sự hữu hạn của tuổi trẻ trong khi thiên nhiên tiếp tục vĩnh cửu. Từ những suy ngẫm về thời gian và tuổi trẻ, thi nhân gửi gắm một triết lý nhân sinh sâu sắc: "Điều ao ước. Dù lâu. Rồi sẽ đến". Dẫu tuổi trẻ ngắn ngủi và qua đi nhanh chóng, nhưng nếu ta biết sống với ước mơ và khát vọng, cuộc sống sẽ trở nên ý nghĩa hơn, như tháng giêng bận rộn với hoa, tháng ba trĩu nặng trái cây. Qua đó, bài thơ không chỉ khắc họa vẻ đẹp của khu vườn tháng ba mà còn thể hiện sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên. Từ quy luật tuần hoàn của thiên nhiên, tác giả liên tưởng đến chu kỳ sống của con người. Vạn vật sinh sôi, con người có hy vọng và khát vọng thì cuộc sống sẽ đơm hoa kết trái, một thông điệp sâu sắc mà thi nhân gửi gắm qua bài thơ.