I. ĐỌC HIỂU 

Đọc văn bản:

TRUYỆN KIỀU 

[…]

Cho gươm mời đến Thúc Lang,

Mặt như chàm đổ, mình dường dẽ run(1).

Nàng rằng: “Nghĩa trọng nghìn non,

Lâm Tri người cũ, chàng còn nhớ không?

Sâm, Thương(2) chẳng vẹn chữ tòng,

Tại ai, há dám phụ lòng cố nhân?

Gấm trăm cuốn, bạc nghìn cân.

Tạ lòng dễ xứng, báo ân gọi là.

Vợ chàng quỷ quái, tinh ma,

Phen này kẻ cắp, bà già gặp nhau!

Kiến bò miệng chén chưa lâu,

Mưu sâu cũng trả nghĩa sâu cho vừa.”

[…]

Thoạt trông, nàng đã chào thưa:

“Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây!

Đàn bà dễ có mấy tay,

Đời xưa mấy mặt, đời này mấy gan!

Dễ dàng là thói hồng nhan,

Càng cay nghiệt lắm, càng oan trái nhiều!

Hoạn Thư hồn lạc, phách xiêu,

Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca.

Rằng: “Tôi chút dạ đàn bà,

Ghen tuông thì cũng người ta thường tình.

Nghĩ cho khi các(3) viết kinh,

Với khi khỏi cửa, dứt tình chẳng theo.

Lòng riêng, riêng cũng kính yêu,

Chồng chung chưa dễ ai chiều cho ai!

Trót lòng gây việc chông gai,

Còn nhờ lượng bể thương bài nào chăng!”.

Khen cho: “Thật đã nên rằng,

Khôn ngoan đến mực, nói năng phải lời.

Tha ra thì cũng may đời,

Làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen.

Đã lòng tri quá(4) thời nên”.

Truyền quân lệnh xuống trướng tiền tha ngay…

                             (Trích Truyện Kiều, Nguyễn Du, NXB Văn học, 2018)

      Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở cuối phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc). Sau khi chịu bao đau khổ, tủi nhục, đọa đày, Thúy Kiều được Từ Hải cứu thoát khỏi lầu xanh và giúp nàng đền ơn trả oán. Đây là đoạn trích tả cảnh Thúy Kiều báo ân báo oán.

Chú thích:

1. Dẽ run: người run lên như chim dẽ (có khi viết là giẽ hoặc rẽ), vì chim dẽ có cái đuôi luôn phay phảy như run.
2. Sâm, Thương: sao Sâm và sao Thương, sao này mọc thì sao kia lặn, vì vậy thường dùng để so sánh với tình cảnh chia cách không bao giờ có thể gặp mặt.
3. Gác Quan Âm ở nhà Hoạn Thư, nơi Hoạn Thư để cho Kiều ra đó viết kinh.
4. Tri quá: biết lỗi.

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Đoạn trích trên được thuật lại theo ngôi kể nào? Dựa vào đâu để em khẳng định như vậy?

Câu 2. Trong câu thơ: “Cho gươm mời đến Thúc Lang”, Thúc Lang ở đây là ai?

Câu 3. Ghi lại một cặp lục bát mà em cho là lời đối thoại trong đoạn thơ. Lời thoại đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung đoạn trích

Câu 4. Câu  “Chồng chung chưa dễ ai chiều cho ai!”gợi cho em suy nghĩ gì về số phận của những người phụ nữ trong xã hội xưa?

Câu 5. Nêu chủ đề và cho biết tác dụng của chủ đề trong việc thể hiện nội dung đoạn trích.

Câu 6: Dấu hiệu nào trong đoạn trích cho biết đây là truyện thơ Nôm bác học. 

Câu 7. Đánh giá thông điệp mà em rút ra sau khi đọc đoạn trích.

II. VIẾT 

Từ quá trình đọc văn bản ở phần Đọc, viết bài văn nghị luận ngắn (khoảng 500 chữ) phân tích, đánh giá về nội dung và những đặc sắc về nghệ thuật của đoạn trích.