THÓI QUEN FOMO CỦA GIỚI TRẺ HIỆN NAY

      Trong thời đại kỷ nguyên số, nơi mọi khoảnh khắc đều có thể trở thành “story”, con người dần đánh mất ranh giới giữa “sống thật” và “sống để được nhìn thấy”. Từ đó, tạo tiền đề cho một hiện tượng tâm lý đang âm thầm định hình hành vi và len lỏi vào tư duy của rất nhiều bạn trẻ – đó là FOMO (Fear of Missing Out), hay còn gọi là "nỗi sợ bị bỏ lỡ". 

      FOMO là viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Fear Of Missing Out”, nghĩa là nỗi sợ bị bỏ lỡ – là trạng thái tâm lý phổ biến khi người trẻ lo lắng mình không bắt kịp người khác nên vội vã chạy theo mọi xu hướng. Đặc biệt là trong thời đại mạng xã hội – nơi ai cũng có thể phô bày những khoảnh khắc rực rỡ nhất của cuộc sống. Chỉ cần vài phút lướt điện thoại, một người trẻ đã có thể chứng kiến những xu hướng đang thịnh hành; bạn bè, người nổi tiếng check-in ở những địa điểm sang trọng, khoe công việc mới hay những thành tựu đáng ngưỡng mộ. Điều đó khiến họ nảy sinh tâm lý sợ bị bỏ lại phía sau, không dám rời mắt khỏi màn hình điện tử vì sợ “tụt hậu”. Họ liên tục so sánh bản thân với những hình ảnh lung linh, hoàn hảo của người khác, để rồi rơi vào vòng xoáy của lo âu, căng thẳng và tự ti không lối thoát. Khi ấy, những kết nối vốn sinh ra để sẻ chia và gắn bó mất đi mục đích thuần túy của nó để nhường chỗ cho những gánh nặng vô hình đè nén lên tâm trí người trẻ. 

      Khi kết nối trở thành áp lực “không được đứng ngoài cuộc”, chúng gieo rắc ảo giác về thành công và cuộc sống màu hồng, khiến người trẻ luôn cảm thấy mình đến sau. Lướt qua các trang mạng, đâu đâu cũng là hình ảnh những bạn trẻ thành công ở tuổi đôi mươi. Chẳng hạn như Jenny Huynh, một nữ Youtuber nổi tiếng đã trở thành biểu tượng của sự tự tin, tài năng và thành công ở độ tuổi còn rất trẻ. Vô hình trung, hiện tượng  thành công sớm lan tràn như một tiêu chuẩn ngầm như chiếc lồng vô hình giam giữ người trẻ trong tâm thế luôn phải tiến nhanh hơn, học giỏi hơn và nỗ lực hơn. Mỗi thành tựu của người khác luôn là lời thủ thỉ thầm lặng “bạn chưa đủ tốt đâu”. Chính nỗi sợ bị bỏ lỡ (FOMO), đã đẩy người trẻ đến vòng lặp so sánh và chạy đua không ngừng. Dừng lại với họ là thua cuộc, chậm lại là bỏ lỡ, và hành trình trưởng thành bị rút ngắn thành một cuộc đua tốc độ.

     Không chỉ tác động lên tâm lý giới trẻ, FOMO còn tạo nên một hiện tượng văn hóa tiêu dùng - nơi nỗi sợ bỏ lỡ trở thành động lực kinh tế. Trong thời đại mà mọi xu hướng thay đổi từng ngày, những đợt săn flash sale, mega live hay màn ra mắt iPhone mới đã trở thành trào lưu - nơi người trẻ thể hiện sự thời thượng và đi kịp xu thế mới. Họ xếp hàng từ đêm chỉ để sở hữu sớm nhất, sẵn sàng vay nợ hay trả góp để theo kịp “trend”.  Mua sắm dần không còn là nhu cầu, mà là cách chứng minh bản thân “vẫn đang trong cuộc”. Con người dần coi trọng tính “trải nghiệm” và “hình ảnh xã hội” hơn là giá trị thật. Mỗi cú nhấp chuột, một cú click, không còn đơn giản là một đơn hàng mà còn là cách để người trẻ bày tỏ bản thân, mua để lấp đầy nỗi sợ bị bỏ lại chứ không vì cần thiết thật sự. 

      Từ nền kinh tế bỏ lỡ, con người không chỉ chi tiêu theo cảm xúc mà còn dần sống theo những chuẩn mực vay mượn. Khi xã hội tôn vinh những hình ảnh hoàn hảo được tô vẽ cẩn thận, người trẻ có xu hướng hòa vào đám đông để không bị lạc lõng giữa biển người. Trong quá trình ấy, họ liên tục so sánh bản thân với những phiên bản tốt hơn trên mạng – những người có cuộc sống tưởng như trọn vẹn hơn, hạnh phúc hơn. Họ chọn ngành học “hot”, tham gia trào lưu hay phát biểu ý kiến dựa trên những gì đang được ưa chuộng hơn là điều mình thật sự tin tưởng. Từng hành động, cử chỉ trở thành bản sao của người khác, khiến bản sắc cá nhân dần phai mờ. Càng cố gắng hòa tan, họ càng xa rời giá trị thật của bản thân và đánh mất chiều sâu trong cảm xúc lẫn kết nối. Mỗi lượt thích, bình luận, hay tương tác đều trở thành thước đo giá trị, dẫn đến tình trạng các mối quan hệ trở nên hời hợt và dễ vỡ. 

     Tuy nhiên ở một góc độ khác, FOMO bắt nguồn từ nỗi sợ bị bỏ lại và nỗi sợ ấy phản chiếu một khát khao rất người. Trong thời đại thừa phô bày thiếu lắng nghe, mong muốn được nhìn thấy, được kết nối và được công nhận trở thành một nhu cầu sâu sắc của con người. Đằng sau nỗi sợ ấy là khát vọng tìm kiếm ý nghĩa bản thân trong tập thể, trong ánh nhìn của người khác. Vấn đề không nằm ở nỗi sợ ấy, mà ở việc thế hệ ngày nay đã để xã hội ảo định nghĩa giá trị thật của bản thân mình. Ở một mức độ nào đó, FOMO không phải là kẻ thù, mà là tấm gương soi lại nhu cầu được công nhận của thế hệ hôm nay đồng thời là lời nhắc cho chúng ta biết về sự kết nối không đánh đổi bằng lo âu, sự hiện diện không thể đo bằng hiển thị và trưởng thành là một quá trình.

       FOMO không tự nhiên sinh ra, nó phản ánh khát khao kết nối và phát triển bản thân, nhưng nếu không kiểm soát tốt, sẽ dẫn đến căng thẳng, mất phương hướng và đánh mất sự cân bằng trong cuộc sống. Mỗi người cần học cách nhận diện và điều chỉnh hành vi của mình, hướng tới một lối sống chủ động, tỉnh táo và có chọn lọc. Bởi đôi khi, bỏ lỡ một điều gì đó không phải là mất mát, mà là cơ hội để tập trung cho những giá trị đích thực mà ta đang theo đuổi. Vì sau cùng, khi ánh đèn sân khấu tắt đi, thứ còn lại không phải là hào quang người khác tạo ra, mà là hành trình thật sự của chính mình.

(Bài viết của học sinh )