Văn bản Vịnh Tản Viên sơn - Cao Bá Quát
Câu 1 (trang 82 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Liệt kê một số từ ngữ, hình ảnh góp phần thể hiện vẻ đẹp của núi Tản Viên trong bài thơ (lưu ý đối chiếu bản dịch thơ với nguyên tác).
Gợi ý:
|
Từ ngữ, hình ảnh
|
Vẻ đẹp/ nét đẹp
|
|
nổi tiếng tự ngàn năm; tròn xoe ngất một vòm (danh sơn, cổ kim truyền: núi nổi tiếng được truyền tụng xưa nay; đoàn đoàn nhược tản viên: tròn tròn như cái lọng)
|
Vẻ đẹp tròn đầy, cổ kính, lừng danh xưa nay
|
|
đỉnh sát từng trời sao dễ với (vân mại trùng tiêu tinh khả trích: mây trôi qua tầng trời, tưởng có thể hái được những ngôi sao) đất cao muôn bậc, nước khôn chờm (địa dao vạn nhận thuỷ vô quyển: đất trải dài vạn thước, nước không làm gì nổi)
|
Vẻ đẹp vững chãi, hùng vĩ
Gợi nhắc: vị thế bất khả xâm phạm của thần Núi trong cuộc chiến với thần Nước
|
|
đá khe vui thú tiên không tuổi,/mây ráng thường ngăn cảnh khác phàm
(yên hà trường toả vô trấn cảnh, /tuyền thạch nhàn thê bất lão tiên: dưới màn khói sương bao phủ không còn thấy cảnh trần gian, giữa cảnh suối đá sống thảnh thơi một vị tiên không già)
|
vẻ đẹp hư ảo, yên bình, linh thiêng;
Sự sống thoát tục, trường sinh bất tử như ở cõi tiên
|
|
Cao chịu bó tay, Đường Ỷ khiếp,/ Phương Nam chất ngất trấn trời Nam!
(Đường Ỷ đảm hàn, Cao thúc thủ. Nguy nhiên Nam cực trấn Nam thiên!: Đường Ý Tông khiếp đảm, Cao Biền bó tay, Đỉnh Tản Viên cao sừng sững ở phương Nam trấn giữ trời Nam)
|
Vẻ đẹp biểu tượng cho lịch sử: Hiện thân cho sự trấn giữ ngạo nghễ, linh thiêng; sức mạnh, uy thế bất khả chiến bại của nước Nam
|
Câu 2 (trang 82 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Qua bài thơ, tác giả thể hiện những tình cảm, cảm xúc gì đối với thiên nhiên núi Tản Viên và vị thần là chủ nhân đỉnh núi ấy?
Gợi ý:
– Thái độ, tình cảm say đắm: thể hiện tập trung ở các dòng thơ miêu tả vẻ đẹp về hình dáng, tầm vóc hùng vĩ của núi Tản Viên như một thắng cảnh độc đáo.
– Thái độ, tình cảm trân trọng, tự hào: thể hiện rõ ở các dòng thơ gợi nhắc truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh (dòng thơ 3 – 4; 5 – 6) và sự thất bại của Đường Y, Cao Biền (hai dòng thơ cuối) như một biểu tượng lịch sử dân tộc.
Câu 3 (trang 82 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Thông điệp mà tác giả muốn gửi đến người đọc qua bài thơ là gì?
Gợi ý:
- Hãy ngắm nhìn ngọn núi Tản Viên hùng vĩ linh thiêng để thêm yêu quý, tự hào về núi sông và lịch sử nước Nam ta.
Câu 4 (trang 82 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Chỉ ra một số biểu hiện cho thấy sự thống nhất giữa hình thức nghệ thuật và nội dung của bài thơ :
Gợi ý:
– Thể thơ thất ngôn bát cú, dùng chữ Hán thể hiện sắc thái trang trọng phù hợp với dụng ý “tả cảnh”.
– Các chi tiết chọn lọc, ngôn ngữ hàm súc, ý ngoài lời, giúp tác giả truyền tải chủ đề sông núi linh thiêng.
– Thơ trữ tình giúp tác giả bộc lộ tình cảm, cảm xúc của mình qua tiếng nói của chủ thể trữ tình,...
