LỜI HỨA CỦA THỜI GIAN

- Nguyễn Quang Thiều-

“…

Sau chiến tranh, ông về thăm quê và quyết định trở lại vùng đồi này. Trở lại vùng đồi này, ông mang theo một người đàn bà trẻ. Người đàn bà đó là vợ ông(...)

Ông nói với vợ:

- Anh sẽ trồng thông kín những quả đồi này.

- Bao giờ mới kín được? Người vợ lo lắng hỏi.

- Anh không biết - Ông nói - Nhưng anh sẽ trồng và sẽ trồng kín.

Những đêm trăng sáng, ông thường ngồi im lặng nhìn lên đỉnh đồi. Mây lững lờ bay qua đỉnh đồi, và ông nghe tiếng ông gọi đồng đội mình...

Vợ chồng ông Miêng sống trên vùng đồi như sống trên một vùng đảo hoang. Có những tuần lễ không một bóng người đi qua. Người dân ở đó không biết làm gì ở vùng đồi sỏi đá và còn sót lại cả mìn từ chiến tranh này. Ông Miêng trồng tất cả những thứ gì có thể mọc được trên đất đồi này quanh ngôi nhà nhỏ và nuôi tất cả những gì có thể sống được ở đây. Sau một năm, vùng đồi đỡ hoang vu hơn bởi những màu xanh đầu tiên được nhen lên và bởi tiếng gà tiếng chó. Ngày đầu tiên ông Miêng đến Sở Lâm nghiệp tỉnh xin cây thông non để trồng. Người ở Sở Lâm nghiệp nói giá mỗi cây thông non cho ông biết. Và nhanh hơn máy, ông ta tính cho một món tiền khổng lồ mà ông Miêng phải trả. Tôi không có tiền. Tôi chỉ xin để trồng thôi. - Ông Miêng nói. Người Sở Lâm nghiệp tròn mắt: “Thế thì ông lấy lá thông mà trồng”. Nghe vậy, ông Miêng bỏ đi. Ông gặp lãnh đạo tỉnh ông nói: Tôi giúp tỉnh trồng thông kín những quả đồi đó. Tôi chỉ trồng thông thôi. Tôi không lấy công, không lấy gì hết”. Lãnh đạo tỉnh nhìn ông khó hiểu. Ông nói: “Tất cả đồng đội tôi đã chết trên quả đồi kia. Bây giờ họ đang ngủ ở đó. Khi nào thông mọc kín những quả đổi thì tôi sẽ trở về quê. Lãnh đạo tỉnh ôm lấy ông. Sau đó Sở Lâm nghiệp cấp cây giống cho ông. Ông Miêng bỏ hết số tiền ông có mua một con trâu để chở cây giống và giúp ông những việc khác... Có lúc con trâu dừng bước ngẩng cao đầu nhìn về dãy Trường Sơn xanh mờ...

Con trâu ngước đôi mắt ươn ướt nhìn ông. Ông bước lại bên con trâu, vuốt ve cái khoáy trắng trên trán con trâu và thì thẩm: “Khi thông phủ kín những quả đổi, tao sẽ thả mày về với rừng”.

Hai năm sau, những cây thông được trồng đã bắt đầu rít gió. Đêm đêm, gió u u thổi qua rừng thông non trên sườn đồi. Và trong tiếng gió thổi lúc gần sáng có tiếng trâu khua sừng và thở gấp vừa náo nức vừa buồn bã. Những đám mây mang hình người lơ lửng trôi qua những đỉnh đòi trong ánh trăng non. Nhiều đêm như thế, vợ ông đã khóc và đòi ông dời bỏ vùng đồi về quê.”

(Trích Lời hứa của thời gian, Nguyễn Quang Thiều)

Tóm tắt. Lời hứa thời gian của Nguyễn Quang Thiều kể về nhân vật chính là ông Miêng, sau chiến tranh, ông ở lại đồi thông để trồng thông kín cả những quả đồi vì nỗi đau chiến tranh, nơi mà cả tiểu đội đã hy sinh hết chỉ còn mình ông. Sau chiến tranh, ông Miêng nhận phải bi kịch thời hậu chiến. Nhiễm chất độc màu da cam, con ông sinh ra cũng bị nhiễm chất độc đó và không thể sống được. Người vợ đợi chờ ông đằng đẵng suốt mười năm thời chiến thì nay bỏ ông trong thời bình. Một hy vọng hạnh phúc vừa nhen nhóm lên trong đời ông Miêng đã nhanh chóng vụt tắt, đấy là khi Hoa cuốc phải quả mìn còn sót trong chiến tranh và qua đời. Nỗi đau cũ còn chưa nguôi thì nỗi đau mới lại chồng lên người cựu chiến binh. Phần cuối truyện, con của vợ cũ đến tìm cha theo lời trăng trối của mẹ. Ông sống cùng con của vợ cũ và giữ kín bí mật mình không thể có con để hai người đàn ông sẽ mang đến cho nhau hơi ấm cuộc đời trong tất cả những tháng ngày sắp tới.

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1. Xác định ngôi kể của đoạn trích.

- Ngôi thứ ba

Câu 2. Trong đoạn trích, ông Miêng có mong muốn gì khi trở lại vùng đồi sau chiến tranh?

- Trồng thông kín những quả đồi

Câu 3. Chi tiết ông Miêng quyết tâm trồng thông phủ kín những quả đồi dù không được trả công thể hiện phẩm chất gì của ông?

- Phẩm chất của ông Miêng: kiên định, sống có lí tưởng, biết yêu thương những người đồng đội đã khuất.

Câu 4. Chuyển một lời dẫn trực tiếp trong đoạn trích trên thành lời dẫn gián tiếp.

- Lời dẫn trực tiếp: “Khi thông phủ kín những quả đồi, tao sẽ thả mày về với rừng.”
- Chuyển thành lời dẫn gián tiếp: Ông Miêng thì thầm với con trâu rằng khi thông phủ kín những quả đồi, ông sẽ thả nó về với rừng.

Câu 5. Qua hình tượng ông Miêng, em rút ra bài học gì về trách nhiệm cá nhân đối với quá khứ và tương lai?

- Cần sống có trách nhiệm với lịch sử, với những mất mát của quá khứ

+ Đồng thời cần có niềm tin và hành động để kiến tạo tương lai.